ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی : دستگاه‌های ارتودنسی خارج دهانی مانند هدگیر برای تصحیح ناهنجاری‌های فکی در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی استفاده می‌شوند. ازجمله دستگاه‌های ارتودنسی خارج دهانی می‌توان به هدگیر، فیس ماسک، هدگیر کششی معکوس و هدگیر با قلاب J اشاره نمود. برای بررسی این دستگاه ها در ادامه با گروه ارتوسرجری همراه باشید.

از آنجا که دستگاه‌های ارتودنسی در درجه اول یک ابزار ارتوپدی هستند و رشد استخوان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. استفاده از این دستگاه در سنین خیلی پایین شایع است و باید از این ابزارها در طول دوره رشد اسکلتی استفاده شود.

 هر چه سن بیمار کمتر باشد، درمان سریع‌تر و باثبات‌تر خواهد بود. در برخی موارد که حتی نیاز به عمل جراحی فک می‌باشد، در صورت جوان بودن بیمار می‌توان با استفاده مناسب و مداوم این ابزارها از جراحی اجتناب کرد.

هدگیر ارتودنسی

هـدگير((Headgear)) یک نوع دستگاه ارتودنسی است که به‌وسیله بند گردن و یا تعدادی تسمه به سر بیمار متصل می‌گردد و با سیم‌های فلزی در جلو، سرعت رشد فک فوقانی را کند می‌کند.

به‌عبارت‌دیگر هـدگیر درحالی‌که دندان‌های جلویی را می‌کشد، دندان‌ها عقبی را جایی که هستند نگه می‌دارد.

این دستگاه به‌طورمعمول در هنگام اصلاح مشکلات شدید دندانی و فکی بیمار استفاده می‌شود و نیرو را از طریق فیس بو یا قلاب J به بریس دندانی یا اپلاینس پالاتال منتقل می‌کند.((The Recent About Growth Modification Using Headgear and Functional Appliances in Treatment of Class II Malocclusion: A Contemporary Review EyadAlmuhtaseb1, 2, Mao Jing1, He Hong2, Rawan Bader3; IOSR Journal of Dental and Medical Sciences (IOSR-JDMS) e-ISSN 2279-0853, ISSN 2279-0861. Volume 13, Issue 4 Ver. IV. (Apr. 2014), PP 39-54 www.iosrjournals.org))

موارد استفاده هدگيرها

اصلاح اختلاف قدامی خلفی

هدگیر((headgear)) اغلب در مواردی استفاده می‌شود که نیاز به اصلاح اختلاف قدامی خلفی((anteroposterior discrepancies)) وجود داشته باشد. اختلاف قدامی خلفی زمانی رخ می‌دهد که سرعت رشد فک بالا و پایین متفاوت از هم باشد و منجر به مال اکلوژن کلاس 2 (جلو بودن فک بالا و عقب بودن فک پایین) و اورجت گردد.

در اورجت فک و دندان‌های بالایی خیلی جلوتر از فک و دندان‌های پایینی قرار می‌گیرند. دندان و فک بالایی بیرون زده که به نام «دندان باک» نیز مشهور است اغلب باعث می‌شود که زیبایی چهره کاهش یابد.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

هدگیر یکی از مفیدترین لوازم موجود برای ارتودنسی و اصلاح مال اکلوژن کلاس 2 است.

نحوه کار هدگیر بدین‌صورت است که تسمه و یا کلاه دستگاه را به پشت سر و یا گردن بیمار می‌بندیم و دستگاه از طریق قلاب فلزی، توسط باندهای لاستیکی به بریس یا بندهای دندان‌های مولار متصل می‌شود تا نیرویی ملایم و مداوم به دندان‌ها و فک‌ها وارد نماید.

هدف استفاده از هدگیر در این موارد اصلاح الگوی رشد، کاهش یا توقف میزان رشد روبه‌جلو فک و عقب بردن دندان‌های بالا است که درنتیجه آن، می‌توان اورجت دندان را کنترل و درمان نمود.

 

ایجاد فضای بیشتر دندانی

هدگیر را می‌توان برای ایجاد فضای بیشتر دندانی نیز استفاده کرد. در این نوع درمان، هدگیر را از طریق باند و تیوب‌هایی به دندان‌های مولر متصل می‌نماییم و این امر کمک می‌کند تا دندان‌های مولر به سمت عقب در دهان جابه‌جا شوند و برای دندان‌های جلویی فضایی ایجاد شود تا با استفاده از بریس و باند آن‌ها را به عقب هدایت کنیم.((http://www.leonardortho.com/common-appliances.php))

نگهداری فضای دندانی

از هدگير همچنین می‌توان برای نگهداری فضای دندانی نیز استفاده کرد. به این صورت که در بیمارانی که برای بستن فاصله دندانی خود و اصلاح دندان نیش اقدام به کشیدن دندان نموده‌اند، می‌توانیم با استفاده از هدگیر از حرکت دندان‌های عقبی فک بالا، به سمت جلو جلوگیری کنیم و فضای دندانی را حفظ نماییم.((http://www.kbraces.com/types-of-appliances.php))

لوازم متعددی معمولاً همراه با هدگیر استفاده می‌شوند، ازجمله: زنجیرهای لاستیکی یا پاورچین((Power Chain))، فنرها((coil spring))، تویین بلاک((twin block))، پلیت و یا ریتینرها، فیس ماسک، ضربه‌گیر لب و گونه‌، اپلاینس پالاتال، کشهای لاستیکی، بایونیتورها، هربست، ویلسون، توین بلاک هیبریدی و جاسپر جامپر.(( Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))

اجزای هدگیر

هدگیـر ارتودنسی معمولاً از سه جزء اصلی تشکیل‌شده است: هد کپ، فیس بو و اتصالات هدگیر

هد کپ

هد کپ((Head cap)) قسمتی که پشت سر یا گردن (هدگیر سرویکال / هدگیر اکسی پیتال) قرار می‌گیرد و مکانیزم تکیه‌گاهی دستگاه است و معمولاً از یک یا تعدادی تسمه در اطراف سر بیمار تشکیل‌شده است. هد کپ معمولاً با بند الاستیکی یا فنر به فیس بو متصل می‌شود.

فیس بو

فیس بو ((Facebow)) کمانی فلزی است که برای اعمال فشار به بند ارتودنسی دندان مولر یا ابزارهای ارتودنسی ثابت و متحرک داخل دهان متصل می‌شود.

فیس بو ازیک‌طرف به تیوب هدگیر و از طرف دیگر به دندان‌های مولر بالا و پایین عقب متصل می‌شود.

اتصال قلاب J-Hooks متفاوت از فیس بو می‌باشد و مستقیماً به بریس بیمار متصل می‌گردد.

اتصالات هدگیر

سومین و آخرین جزء هدگیر ارتودنسی بندهای لاستیکی، کش و یا فنرهایی است که فیس بو یا قلاب J و هد کپ را به هم متصل می‌کند و باعث می‌شود نیروی لازم برای حرکت فک و دندان‌های بالایی به عقب فراهم شود.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

هدگیر قلاب J

زمانی که در طرح درمان مال اکلوژن کلاس 2 نیازمند عقب کشیدن دندان‌های نیش بیمار هستیم می‌توانیم از هدگیر قلاب J استفاده نماییم.

درواقع استفاده از هدگیر با قلاب J یک روش معمول برای جمع نمودن دندان‌های نیش((canine teeth)) است. ازآنجاکه این روش از تکیه‌گاه خارج دهانی (با استفاده از هد کپ یا تسمه نگه‌دارنده بر سر) استفاده می‌کند، در مواردی که نیازمند حداکثر تکیه‌گاه هستیم بسیار مؤثر است.

در مرحله اول در این نوع طرح درمانی نیازمند این هستیم که هد کپ یا تسمه نگه‌دارنده به سر بیمار متصل شود.

سپس قلاب‌های فلزی J دستگاه در دهان بیمار قرار می‌گیرد و معمولاً به بریس بیمار متصل می‌گردد. انتهای مقابل قلاب J نیز از طریق یک تیوب الاستیکی ایمن به هدکپ متصل می‌گردد.((M Nienkamper (2013), Progress in Orthodontics))

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

گاهی اوقات چند قلاب J (دو تا بالا و دو تا پایین) برای اتصال به هر دو دندان نیش بالا و پایین و یا ترکیب با دستگاه هدگیر فیس بو استفاده می‌شود.

هدگیر قلاب J باید بین 14 تا 16 ساعت در روز استفاده شود.

فیس ماسک و هدگیر کششی معکوس

شکل‌های دیگر هدگیر که در درمان اصلاح مال اکلوژن کلاس 3 (عقب بودن فک بالا و جلو بودن فک پایین) استفاده می‌شود، فیس ماسک((Facemask)) و هدگیر کششی معکوس((Reverse Pull Headgear)) است.

در مال اکلوژن کلاس 3 فک پایین جلوتر از فک بالا است. به‌عبارت‌دیگر فک پایینی جلوتر و/ یا فک فوقانی عقب‌تر از حد معمول می‌باشد. نتیجه مال اکلوژن کلاس 3 آندربایت دندان است. در اغلب موارد آندربایت دندان همراه با مشکلات فکی می‌باشد.

در آندربایت دندان‌های پایینی جلوتر از دندان‌های بالایی هستند.

ابزار فیس ماسک در اصلاح مشکلات ارتودنسی مال اکلوژن کلاس 3 در بیماران کودک و نوجوان که هنوز در مرحله رشد اسکلتی هستند بسیار مؤثر است.((Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))

هدف از استفاده فیس ماسک و هدگیر کششی معکوس تسریع رشد به جلو فک بالا و درنتیجه اصلاح و بهبود آندربایت دندان و زیبایی ظاهر صورت است. این ابزارها با کشیدن روبه‌جلو و کمک به رشد فک بالا((maxilla))، اجازه می‌دهد تا فک بالا و فک پایین ((mandible)) هم‌اندازه شوند.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

در برخی از موارد جراحی نیز استفاده از فیس ماسک و یا هدگیر کششی معکوس موردنیاز است. بسیاری از ارتودنتیست‌ها توصیه می‌کنند که با استفاده از مداخله زودهنگام و ارتودنسی پیشگیری (در سنین 7 تا 13) با استفاده از فیس ماسک می‌توان از اعمال جراحی پرهزینه در آینده جلوگیری کرد.((Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))

از فیس ماسک و یا هدگیر کششی معکوس، به‌طورمعمول 12 تا 22 ساعت در روز استفاده می‌شود.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

اجزای فیس ماسک

فیس ماسک ارتودنسی معمولاً از سه جزء اصلی تشکیل‌شده است: هدکپ، قاب صورت و اتصالات هدگیر.

بدنه دستگاه فیس ماسک به‌طورمعمول از یک قاب یا یک میله مرکزی که به سر بیمار متصل است تشکیل‌شده است. قاب دارای بخشی در مقابل دهان بیمار است که اجازه می‌دهد اتصالات بند لاستیکی به‌طور مستقیم به منطقه دهان بیمار وصل گردد. این اتصالات سپس به بریس بیمار (براکت و بندها) یا ابزارهای نصب‌شده در دهان بیمار متصل می‌گردند. این امر باعث ایجاد یک نیروی برای کشیدن فک بالا بیمار روبه‌جلو می‌شود.

هد کپ

هد کپ ((Head cap)) یا کلاه سر در برخی از فیس ماسک‌ها و تمام هدگیرهای معکوس کششی وجود دارد که از تعدادی تسمه اطراف سر بیمار ایجادشده است.  کلاه سر برای ایجاد ثبات و اطمینان از قرارگیری قاب صورت در موقعیت صحیح استفاده می‌شود

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

قاب صورت

قاب صورت ((Face frame)) یک ساختار فلزی و پلاستیکی است که به تناسب صورت بیمار تنظیم می‌شود. قاب صورت به‌طورمعمول بر روی صورت بیمار با کمک یک چانه بند و یک پد پیشانی تثبیت می‌گردد.

قاب صورت معمولاً دارای یک میله افقی یا ماوس یوک((mouth yoke)) است که ارتودنتیست به‌گونه‌ای آن را تنظیم خواهد کرد تا به‌درستی در مقابل دهان بیمار قرار بگیرد و بتوان با اتصال تیوب و کش های لاستیکی به آن در جهت موردنظر به بریس نیرو اعمال کرد.

میله افقی قاب صورت دارای تعدادی قلاب (4 تا 6 بسته به نوع دستگاه) است که اجازه می‌دهد تا ارتودنتیست به‌وسیله اتصالات، فیس ماسک را به بریس یا ابزار داخل دهان بیمار متصل کند.

اتصالات هدگیر

اتصالات هدگیر جزء سوم و نهایی فیس ماسک ارتودنسی است. به‌طورمعمول با استفاده از کش های لاستیکی یا فنر، میله افقی فیس ماسک را به بریس یا ابزارهای داخل دهان بیمار متصل می‌کنند.

الاستیک‌ها انعطاف‌پذیر هستند و برای ارائه نیروهای مختلف به جلو و پهلوی دندان و قوس دندانی بیمار مورداستفاده قرار می‌گیرند.((Forest Hill Orthodontics, YouTube))

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

نحوه استفاده از فیس ماسک

قاب فیس ماسک اجازه می‌دهد تا بیمار آزادانه سر خود حرکت دهد و صحبت نماید ولی تمام فعالیت‌های دهان و دندانی دیگر مانند خوردن یا بازی‌های ورزشی معمولاً محدود و یا ممنوع می‌شود.

اگرچه می‌توانید و توصیه می‌شود که در زمان تشنگی با استفاده از نی، مایعات بنوشید تا زمان و میزان استفاده از دستگاه بیشتر شود و لازم نباشد در هنگام تشنگی دستگاه را خارج نمایید. (( Forest Hill Orthodontics, YouTube))

در ابتدا، استفاده از فیس ماسک یا هدگیر می‌تواند برای کودک سخت باشد، بااین‌حال بسیاری از پزشکان و والدین می‌گویند که کودکان و نوجوانان به‌سرعت با این ابزار و تغییرات موردنیاز انطباق پیدا می‌کنند.

والدین بیمار باید آگاه باشند که برای جلوگیری از عمل جراحی، بهتر است فرزندشان در اغلب مواقع از ماسک یا هدگیر استفاده نماید. بیمار، همسالان و دوستانش در مدرسه به‌طورمعمول تنها پس از چند هفته به دستگاه جدید عادت خواهند کرد.((Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))

فیس ماسک معکوس کششی دیلیر

درمان کلی مال اکلوژن اسکلتی کلاس 3 هنوز هم به‌عنوان یک مشکل مهم در حرفه ارتودنسی امروزی محسوب می‌شود.

مال اکلوژن اسکلتی کلاس 3 می‌تواند درنتیجه فک بالا رو به عقب (رتروگناتیک)((retrognathic maxilla)) یا فک پایین روبه‌جلو (پروگناتیک)((prognathic mandible)) و یا ترکیبی از هر دو ایجاد می‌شود.((M Nienkamper (2013), Progress in Orthodontics))

در بسیاری از موارد پس از اتمام فاز رشد اسکلتی بیمار، اصلاح و درمان مال اکلوژن بدون جراحی ‌اجتناب ناپذیر است، اما در برخی مواقع ارتودنتیست با تجویز یکی از انواع مختلف و یا طراحی‌شده هدگیر کشش معکوس یا فیس ماسک درمان را آغاز می‌نماید.

یکی از رایج‌ترین طرح‌های درمانی برای بیشتر بیماران با کوچکی فک بالا (آندربایت)، استفاده از فیس ماسک دیلیر برای جلو کشیدن فک بالا می‌باشد.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

فیس ماسک کشش معکوس دیلیر((Delaire Reverse Pull Facemask)) توسط ژان دیلیر در سال 1971 طراحی شد و به این دلیل منحصربه‌فرد است که در آن نیاز به هیچ هدکپ (کلاه سر) اضافی و یا تسمه برای نگه‌داشتن دستگاه بر روی سر بیمار نیست.

دستگاه با استفاده از نیروی مستقیم بند الاستیک و یک قلاب به بریس داخل دهانی، دستگاه فانکشنال یا اپلاینس گسترش سریع کام (RPE) متصل می‌گردد و به همین طریق ماسک و یا قاب صورت را در محل خودش نگه می‌دارد.

فیس ماسک دلایر از جهت دیگری نیز منحصربه‌فرد است، چراکه دستگاه کمترین مانع را برای دید بیمار ایجاد می‌نماید و بیمار همچنین مشکلی برای استفاده از عینک نخواهد داشت.

اشکال عمده این دستگاه این است که در زمان خواب تا حدودی دراز کشیدن بیمار به پهلو و پشت را محدود می‌کند. ((M Nienkamper (2013), Progress in Orthodontics))

زمان و دوره استفاده از هدگیر

اگر برای شما هدگیر تجویزشده است، بدانید که درمان به‌وسیله هدگیر بخش بسیار مهمی از درمان ارتودنسی شما است. اگر شما از هدگیر بر اساس دستورالعمل‌های داده‌شده استفاده نکنید، هدگیر نمی‌تواند عملکرد خود را داشته باشد و درمان شما به‌درستی پیش نخواهد رفت. ((http://www.hallgrenorthodontics.com/care-use.php))

هدگیر باید بین 12 تا 22 ساعت در روز استفاده شود. دوره درمان با هدگیرها معمولاً 12 تا 18 ماه بسته به‌شدت مشکل، میزان استفاده از دستگاه، مرحله رشد اسکلتی و میزان رشد فک و استخوان بیمار در طی دوره درمان خواهد بود.((Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))

استفاده از هدگیر به شما کمک خواهد کرد تا هر چه زودتر دندان‌هایی مرتب و ظاهری زیباتر داشته باشید، لطفاً در هنگام استفاده از هدگیر موارد زیر را رعایت کنید:

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

• معمولاً بعد از دوره آموزشی فقط نیاز است که هدگیر را عصرها یا در هنگام خواب استفاده کنید.
• بیماران نیازی به پوشیدن هدگیر در مدرسه، محل کار و یا در طول فعالیت‌های ورزشی ندارند.
• هدگیر را باید حداقل 14 ساعت در روز استفاده کرد مگر اینکه پزشک دستوری غیرازاین داده باشد. به‌عبارت‌دیگر، بعد از مدرسه، بعد از شام و تمام شب که شما خواب هستید باید از هدگیر استفاده نمایید.
• استفاده مداوم برای رسیدن به موفقیت در درمان ضروری است. هرچقدر استفاده از هدگیر بیشتر و مداوم‌تر باشد، درنهایت درمان شما زمان کمتری طول می‌کشد و زودتر تمام می‌شود.
• بیمارانی که به‌طور درست و مناسب از هدگیر خود استفاده می‌کنند معمولاً ظرف یک سال درمان آن‌ها با هدگیر تمام می‌شود.

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

دوره استفاده از هدگیر بدین‌صورت است:

1. هفته اول: یک ساعت در هر شب قبل از خواب. از هـدگیر خود در زمان خواب استفاده نکنید.
2. هفته دوم: دو ساعت در هر شب قبل از خواب. از هدگیر خود در زمان خواب استفاده نکنید.
3. هفته سوم: سه ساعت در هر شب قبل از خواب. از هدگیر خود در زمان خواب استفاده نکنید.
4. هفته چهارم: چهار ساعت در هر شب قبل از خواب. از هدگیر خود در زمان خواب استفاده نکنید.
5. هفته پنجم: بایستی برای بررسی پیشرفت درمان با هدگیر، یک قرار ملاقات با ارتودنتیست خود داشته باشید.

از این مرحله درمان به بعد بایستی حداقل چهارده ساعت در روز از هدگیر استفاده نمایید. شما می‌توانید درصورتی‌که خودتان قادر به خارج کردن و درآوردن هدگیر باشید، در زمان خواب نیز از هدگیر استفاده نمایید. ((www.virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

نکات مهم استفاده از هدگیر

برای دستگاه‌های خارج دهانی مانند هدگیر و فیس ماسک ملاحظات ایمنی خاصی باید رعایت شوند. حین پوشیدن این دستگاه‌ها باید از هر نوع ورزش، بازی و شوخی جداً خودداری شود، چون زمین خوردن، ضربه به‌صورت و کشیدن دستگاه می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود.

• قبل از پوشیدن و درآوردن هدگیر همیشه بندهای آن را آزاد کنید.
• در هنگام پوشیدن و درآوردن هدگیر بسیار با ملایمت این کار را انجام دهید و مراقب باشید.
• در زمان خارج کردن همیشه هدگیر را به سمت پایین و ‌دور از صورت و چشمان خود ببرید.((http://www.hallgrenorthodontics.com/care-use.php))
• هرگز هدگیر بر روی صورت خود را بلند نکنید و یا حرکت ندهید.
• هرگز در حال دویدن و یا بازی‌های پرتحرک و ورزش از هدگیر استفاده نکنید.
• هرگز اجازه ندهید کسی هدگیر شما را بگیرد یا بکشد.
• هرگز درصورتی‌که هدگیر خم‌شده و یا آسیب‌دیده خودتان آن را تعمیر یا صاف نکنید.
• هرگز در صورت شل شدن بندهای ارتودنسی دندان مولر از هدگیر استفاده نکنید.
• تمرین کنید که هدگیر خود را بدون کمک از والدین بپوشید و دربیاورید.
• هرگز از هدگیر در رختخواب استفاده نکنید تا زمانی که یاد گرفته باشید به‌تنهایی هدگیر را درآورید.
• هرگز در حال استفاده از هدگیر در رخت خواب به روی شکم نخوابید.شما در حال استفاده از هدگیر باید در یک موقعیت راحت به پشت یا بغل بخوابید. ((virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))

اگر هرگونه مشکلی با هدگیر خوددارید با مطب تماس بگیرید تا در یک جلسه هدگیر را دوباره تنظیم نماییم. ((http://www.hallgrenorthodontics.com/care-use.php))

نحوه نگهداری هدگیر

برای حفظ ابزارهای ارتودنسی، نظافت دقیق دندان‌ها و ابزارها بسیار مهم است. اگر مواد غذایی باقی‌مانده بین دندان‌ها و ابزارها به‌خوبی برداشته نشوند، ممکن است باعث پوسیدگی دندان و مشکلات لثه شما گردد.

• همیشه هدگیر خود را قبل از مسواک زدن دندان‌ها درآورید.
• برای تمیز کردن دندان‌هایی که بند ارتودنسی دارند، مسواک خود را با شیب 45 درجایی که لثه و بند ارتودنسی به هم رسیده‌اند قرار دهید و آنجا را با حرکت مچ به شکل چرخشی حداقل 10 بار تمیز کنید.
• همیشه به یاد داشته باشید که داخل و خارج بند ارتودنسی را مسواک بزنید.
• بقیه دندان‌های خود را به‌طورمعمول مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.((virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

بایدها و نبایدهای غذایی در زمان استفاده از هدگیر

هنگامی‌که از هدگير استفاده می‌کنید، نباید وعده‌های اصلی غذایی مصرف نمایید. چون بند فلزی که به دندان‌های عقب شما متصل شده بسیار حساس می‌باشد و به‌راحتی ممکن است آسیب ببیند.

شما می‌توانید از میان وعده‌های کم‌حجم غذایی به همراه هـدگیـر استفاده نمایید، ولی توصیه نمی‌شود. بهتر است که در هنگام مصرف مواد غذایی هدگیر را درآورده و بعد از صرف غذا و مسواک زدن آن را دوباره بپوشید.

درهرحال برای مراقبت از لوازم ارتودنسی خود، بسیار مهم که مراقب مواد غذایی که می‌خورید باشید.

لطفاً از خوردن مواد غذایی زیر پرهیز کنید:

• غذاهای چسبناک مانند کارامل، تافی و آدامس و غیره
• غذاهای سفت مانند سیب‌زمینی سرخ‌کرده، پاپ کورن و آجیل و غیره
• نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، نوشابه رژیمی و یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا و ورزشی
• جویدنی‌ها مانند یخ، تکه‌های استخوان و گوشت، ران مرغ و جوجه.

 مهم است که رژیم غذایی شما سالم و متعادل و شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد. حتی اگر برخی از غذاها مانند میوه‌های هسته‌دار(هلو، آلو، انبه، زردآلو)، سیب و هویج سفت و ترد هستند بااین‌حال شما می‌توانید آن‌ها را به قطعات کوچک برش دهید و آن‌ها را توسط دندان‌هایی به‌جز آنها که بند ندارند میل نمایید.((www.virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))

ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی

عوارض جانبی هدگیرها

هیچ ابزاری بدون عوارض جانبی نبوده ولی استفاده نادرست از ابزارها می‌تواند عوارض جانبی آن‌ها را تشدید کند. محققان در تحقیقات خود بر روی اثرات هدگیرها دریافتند که استفاده طولانی‌مدت از هدگیر ارتودنسی ممکن است منجر به صاف شدن چهره و جلوگیری از جابجایی چانه روبه‌جلو شود و هر دو فک بالا و پایین را به عقب و پایین براند و راه هوایی بیمار را کاهش دهد.((Nanda, Ram S.; Dandajena, Tarisai C. (2006-03-01). “The Role of the Headgear in Growth Modification”. Seminars in Orthodontics. 12 (1): 25–33. doi:10.1053/j.sodo.2005.10.006. ISSN 1073-8746.))((“Long-term skeletal effects of high-pull headgear plus fixed appliances: a cephalometric study”.))

در برخی موارد، نیز صدماتی به چشم گزارش‌شده است که با استفاده از تسمه ایمنی و فیسبو های ایمنی میزان وقوع این موارد به حداقل رسیده است.

نیاز به هدگیر در ارتودنسی و کاربرد آن توسط پزشکان تا حدودی در سال‌های اخیر کاهش‌یافته است چراکه امروزه برخی از ارتودنتیست‌ها از ایمپلنت‌های موقت و یا مینی اسکروها (TAD) داخل دهان بیمار برای انجام حرکات دندانی استفاده می‌کنند.

درد هدگیر

استفاده از هدگیـر باعث خواهد شد که در ابتدا دندان‌هایتان حدود 7-4 روز درد بگیرد. این امری طبیعی است و تا زمانی که شما هر شب از آن استفاده کنید درد بعد از حدود یک هفته برطرف خواهد شد. اگر دندان‌هایتان دیگر درد نمی‌کند نیز نگران نباشید هدگیر هنوز کار خود را انجام می‌دهد.

هنگام پوشیدن هدگیر، طبیعی است که لب‌ها خشک شود و در برخی موارد ترک بخورد و در ابتدای امر در خوابیدن مشکل داشته باشید. ((http://www.hallgrenorthodontics.com/care-use.php))

• در طول چند روز اول استفاده از هـدگیر شما ممکن است در دندان‌هایتان احساس درد و یا ناراحتی و حتی کمی لقی داشته باشید.این موارد عادی بوده و حساسیت دندان‌هایتان به‌زودی برطرف خواهد شد. ((virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))
• در هنگام استفاده از دستگاه هدگیر کمی درد دندان در هنگام جویدن یا لمس دندان طبیعی معمولاً بزرگسالان 12 تا 24 ساعت بعد از استفاده از دستگاه احساس درد می‌کنند، اما بیماران جوان‌تر زودتر و بین 2 تا 6 ساعت واکنش نشان می‌دهند و احساس درد می‌نمایند.(( Children and Orthodontics: Types of Braces, Retainers, Headgear and Facemasks))
• اگر به‌طور مداوم از هـدگیر استفاده نکنید، درد دندان‌هایتان به‌احتمال‌زیاد باقی می‌ماند و هـدگیر نمی‌تواند وظیفه خود را به‌خوبی انجام دهد.((virtuosum.com.au/media/reversepull.pdf))

قرار ملاقات اضطراری

در موارد زیر هر چه سریعتر با ما تماس بگیرید تا نسبت به برطرف کردن مشکل اقدام نماییم

• درصورتی‌که بند ارتودنسی دندان مولار شما شل شده باشد.
• درصورتی‌که هـدگیر شما خم یا شکسته شده باشد. تلاش نکنید که خودتان مشکل را حل نمایید، از هدگير استفاده نکنید و سریعاً یک ‌وقت ملاقات اضطراری برای تعمیر و تنظیم مجدد ابزار ارتودنسی خود بگیرید.
• به یاد داشته باشید در هر جلسه با ارتودنتیست خود تمامی وسایل ارتودنسی اعم از هدگير خود را بیاورید تا ارتودنتیست آن را بررسی و در صورت لزوم، دوباره تنظیم نماید.

دکتر فرزین اصلانی

متخصص ارتودنسی و جراحی فک

فلوشیپ ارتودنسی جراحی ( ارتوسرجری )