ارتوسرجری مورد جستجوی مراجعینی است که علاوه بر ارتودنسی نیازمند جراحی فک نیز می باشند ؛ اما ارتوسرجری چیست ؟ ارتوسرجری از دو لغت ارتودنسی و سرجری (به معنای جراحی) تشکیل شده است و به درمان ترکیبی ارتودنسی و جراحی فک اشاره دارد. سوالی که اینجا پیش می آید این است که مگر برای جراحی فک نیز باید ارتودنسی انجام شود ؟ پاسخ مثبت است . اگر قرار باشد مشکل و ناهنجاری فکی وجود داشته باشد ، برای درمان این ناهنجاری فکی ابتدا باید ارتودنسی انجام شود تا بر اساس این آماده سازی ارتودنسی،روی فکین عمل فک انجام شود. نوع این ارتودنسی با انواعی از ارتودنسی که برای مرتب کردن دندان ها بکار می رود متفاوت است و این پروسه ترکیبی ارتوسرجری نامیده می شود .در مقاله پیش رو ابتدا به بررسی ارتباط ارتودنسی و جراحی فک می پردازیم ، سپس امکان انجام جراحی فک بدون ارتودنسی را ارزیابی می کنیم ، در ادامه ارتباط بهترین متخصص ارتودنسی با جراح فک را از نظر می گذرانیم و در نهایت هزینه ارتوسرجری را با شما به بحث خواهیم نشست. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تا انتهای این مقاله از سایت دکتر فرزین اصلانی بهترین جراح و متخصص ارتودنسی تهران همراه باشید.
ارتوسرجری چیست و برای اصلاح چه مواردی استفاده می شود ؟
ارتوسرجری ، به عمل جراحی گفته می شود که به منظور اصلاح فک و صورت و رفع طیف وسیعی از بی نظمی های فک و دندان انجام می گیرد ؛ واژه orthognathic یک کلمه یونانی می باشد که از دو بخش “ orthos “ به معنای راست و “ gnathic “ به معنای مربوط به فک تشکیل شده است ؛ از این رو واژه ارتوگناتیک به معنای درست و مرتب کردن فک است. ارتوسرجری ، یک درمان ترکیبی شامل ارتودنسی و جراحی فک می باشد.
- یکی از دلایل برای جراحی فک و ارتودنسی ، مشکلات ژنتیکی نامطلوب رشد می باشد.
- افرادی که هنگام تولد دچار صدمات و نقایص مادرزادی صورت شده اند.
- افرادی که در جویدن و گاز گرفتن و بلعیدن مواد غذایی مشکل دارند.
- افرادی که در هنگام بسته بودن دهان بین دندان های بالا و پایین فضای باز وجود دارد که به آن اپن بایت گفته می شود.
- افرادی که از جلو و طرفین صورت شان ، نامتقارن می باشد.
- افرادی که دچار عقب رفتگی فک پایین و چانه هستند.
- افرادی که دچار جلو آمدگی فک پایین هستند.
- افرادی که در حالت استراحت نمی توانند ، لب هایشان را به یکدیگر برسانند.
ارتودنسی فک
همانطور که توضیح داده شد،ارتودنسی معمولی که برای مرتب کردن دندان ها انجام می شود،با ارتودنسی جراحی فک متفاوت است.بعضی از افراد به ارتودنسی جراحی ، ارتودنسی فک نیز می گویند. ارتودنسی فک به این مفهوم اشاره دارد که هدف از این نوع ارتودنسی، آماده سازی برای عمل فک می باشد. ارتودنسی فک یا ارتودنسی جراحی به دو قسمت تقسیم می شود: ارتودنسی قبل از جراحی فک و ارتودنسی بعد از جراحی فک. باید به این نکته اشاره کرد که در ارتودنسی فک، علاوه بر آماده سازی برای عمل فک،دندان ها نیز مرتب می شوند.
درمان ارتوسرجری چیست ؟
همانطور که می دانید ، به ترکیب دو روش درمانی ارتودنسی و جراحی فک ، ارتوسرجری گفته می شود ؛ هنگامی که بیماران جهت رفع نامرتبی دندان های خود به متخصص ارتودنسی ( ارتودنتیست ) مراجعه می کنند ، در ابتدا پزشک برای آگاهی در رابطه با وضعیت دندان و فک بیمار یک سری آزمایشات و عکس برداری های متفاوت ، را تجویز می کند. در بسیاری از مواقع افراد مبتلا به ناهنجاری فک هم می باشند ؛ حال بسته به میزان این ناهنجاری ( خفیف یا متوسط ) ارتودنتیست یا متخصص ارتودنسی با استفاده از همان روش های رایج ارتودنسی ، اقدام به بر طرف کردن نامرتبی دندان و ناهنجاری فک بیمار می کند ؛ اما بسیاری از مواقع ناهنجاری فک بسیار شدید می باشد ، در این صورت دیگر نمی توان با استفاده از روش های رایج درمانی ارتودنسی ناهنجاری فک را بر طرف کرد و علاوه بر ارتودنسی ، نیاز به انجام جراحی فک نیز می باشد.
عوارض ارتوسرجری چیست ؟
در صورتی که جراحی فک و ارتودنسی ، توسط بهترین متخصص ارتودنسی و جراح فک انجام شود ؛ نه تنها مشکلی بیماران را تهدید نمی کند ؛ بلکه آن ها نتیجه خوبی نیز از انجام ارتوسرجری دریافت خواهند کرد ؛ اما در غیر این صورت ، ممکن است عوارض بسیاری ؛ همچون خونریزی ، عفونت ، بی حسی ، گرفتگی بینی ، سفتی فک ، صدا دادن مفاصل فک و غیره پس از درمان برای بیماران به جود آید. لازم به ذکر است ، بروز عوارضی ؛ همچون تورم ، قرمزی ، کبودی ، درد خفیف و غیره پس از روش درمانی مسئله ای عادی و طبیعی می باشد و در همه بیماران رخ می دهد ، اما میزان آن با توجه به شرایط بیماران متفاوت می باشد ؛ موارد ذکر شده به مرور زمان و به تدریج با رعایت مراقبت های بعد از جراحی ارتوگناتیک از بین خواهند رفت.
فرآیند درمان ارتوسرجری چگونه می باشد ؟
پس از اینکه فرد توسط ارتودنتیست به صورت کامل معاینه شد ، زمان مناسب برای طرح درمانی بیمار ریخته می شود ؛ در اکثر موارد ، ابتدا درمان های ارتودنسی بر روی بیمار انجام می شود ، به این صورت که با استفاده از ابزارهای ارتودنسی نظم و موقعیت دندان ها بر روی فک بیمار تغییر داده می شود. برای اینکه نتیجه جراحی فک رضایت بخش باشد ، بهتر است وضعیت دندان و ارتباط آن ها با فکین و لثه ها به میزان زیادی اصلاح شود ؛ پس از اینکه ارتودنتیست وضعیت دندان های بیمار را تثبیت شده تشخیص داد ، او را برای جراحی فک آماده می کند ؛ گاهی در حین جراحی فک ، برای اینکه نظم دندان ها بهم نریزد از اسپلینت استفاده می شود. پس از برطرف کردن مشکلات فکی بیمار و گذراندن دوره نقاهت مجدداً ارتودنسی بر روی دندان های بیمار از سر گرفته می شود.
بهترین زمان شروع درمان ارتوسرجری چه وقت می باشد ؟
در صورتی که بیماری توسط ارتودنتیست مجرب به موقع تشخیص داده شود ، با اقدامات پیشگیرانه می توان از نیاز به عمل جراحی فک جلوگیری کرد ، به همین علت است که ارتودنتیست ها به والدین توصیه می کنند ، کودکان خود را برای چک آپ ببرند. سن اتمام رشد اسکلت فک در بانوان از سن 15 تا 17 سالگی و در آقایان از سن 17 تا 18 سالگی می باشد ؛ بنابراین بهترین زمان برای شروع درمان ارتوسرجری در بانوان 17 سالگی و در آقایان 18 سالگی می باشد. در مواقعی که سن بیمار بیشتر از سن رشد اسکلتی باشد ؛ جراحی فک به صورت قطعی انجام می شود و بدون جراحی فک ، نمی توان مشکلاتی که وجود دارد را بهبود بخشید.
عدم تقارن صورت در جراحی ارتوسرجری
متخصص ارتوسرجری ، با بررسی و تجزیه و تحلیل همه اجزا تشکیل دهنده صورت بیمار ؛ از جمله فک ، پشتی های فک ، ماگزیلا ، بینی ، دندان ها و تمام بافت های نرم ، عدم تقارن ها را تشخیص می دهد . این عامل علاوه بر مشکلات ظاهری چشمگیر ، مشکلات عمل کردی نیز به همراه دارد که می‌تواند بر روی موارد زیر تاثیر بگذارد:
- رشد روانی فرد : همزمان با تاثیر بر زیبایی فرد ، مشکلات عدم اعتماد به نفس را در فرد تشدید می کند
- تغذیه : احساس ناراحتی در حین جویدن ، این عامل حتی می تواند باعث مشکلات گوارشی در فرد شود
- مشکلات دهانی : باعث درد در مفصل فکی گیجگاهی شود
عدم تقارن صورت به دو صورت خفیف و شدید ، می توانند علل های زیادی داشته باشد ولی بطور کلی به چند دسته کلی زیر تقسیم شوند :
-
- علل مربوط به رشد : عدم تقارن در رشد ممکن است حاصل مواردی مثل ، عوامل درمانی دندان مثل کشیدن و پروتز ها دندانی ، جویدن بصورت عادت در یک طرف دهان ، فشار مداوم بر روی یک طرف از صورت در هنگام خواب ، عادات دهانی ، مضر و کراس بایت یک طرفه داشته باشد
- علل های مربوط به ژنتیک : ژنتیک یکی از بزرگ ترین عامل انتقال وراثتی ویژگی و خصوصیات فردی اعضا خانواده به نسل های بعدی می باشد . در بسیاری موارد عدم تقارن صورت از جمله شکاف لب ، شکاف کام و اختلالات عروقی که میتوانند موجب بروز ویژگیهای عدم تقارن شوند.
- عامل های اکتسابی : این علل عدم تقارن صورت نتیجه تروما صورت ، شکستگی عفونت مفصل فکی گیجگاهی ، اسیب شناسی ها صورت و تومور ها و آرتروز انکیلوز می باشد
مراقبت های ارتوسرجری
مراقبت های ارتوسرجری به دو قسمت مراقبت های ارتودنسی و مراقبت های جراحی فک تقسیم می شود.در ارتودنسی جراحی، فرد درمان شده بایستی دقت نماید که درمان ارتوسرجری به خودی خود درمان طولانی هست و با نگهداری مناسب براکت های ارتودنسی اجازه ندهد درمان ارتوسرجری ازین بیشتر طولانی شود.بیمار بایستی مشاوره های مابین متخصص ارتودنسی و متخصص فک و صورت را بصورت مرتب انجام دهد تا هماهنگی این دو متخصص،به بهترین نحو شکل گیرد.در جراحی فک مراقبت های بیشتری برای قبل و بعد از جراحی مورد نیاز است که توسط جراح فک و صورت به اطلاع وی خواهد رسید.مهمترین مطلبی که در مورد جراحی های فک باید مدنظر قرار گیرد،مراقبت های محل جراحی و رعایت رژیم غذایی نرم پس از عمل فک می باشد.بیشتر مراقبت های ارتوسرجری،حول و حوش نگهداری از محل زخم های جراحی فک و اجتناب از هرگونه فعالیت و ورزش های سنگین پس از عمل فک می باشد.
جراحی فک
جراحی فک ، یکی از تخصص های ده گانه دندانپزشکی می باشد که دندانپزشک پس از گذراندن دوران دندانپزشکی عمومی و کسب موفقیت در آزمون تخصص دندانپزشکی ، می تواند به این دوره که پنج الی شش سال است ، ورود کند ؛ در حقیقت یک جراح فک و صورت در دوره دندانپزشکی عمومی آموزش های لازم این دوره را فرا می گیرد و سپس ، در دوره پنج الی شش ساله که دوره تخصصی می باشد ، تعلیمات پزشکی و بیمارستانی را آموزش می بیند. در جراحی فک عموما مشکلاتی اعم از :
- عقب بودن فک بالا
- عقب بودن فک پایین
- عقب بودن چانه
- جلو بودن فک بالا
- جلو بودن فک پایین
- اپن بایت
- دیپ بایت
- لبخند لثه ای
- انحراف فک بر طرف می شود.
انواع جراحی فک
تمام مشکلات فکی نیازمند جراحی فک نیستند.در حقیقت مشکلات خفیف و حتی متوسط فکین توسط ارتودنسی معمولی(نه ارتودنسی فک)با چینش مناسب دندان ها یا همان ارتودنسی معمولی پوشانده می شوند ولی مشکلات شدید فکی،دیگر امکان پوشانده شدن توسط چینش دندان ها(همان ارتودنسی دندان ها)را ندارند و برای درمان آنها باید موقعیت فکین را تصحیح نمود.انواعی از مشکلات فکی که ممکن است برای درمان نیازمند جراحی فک باشند در حقیقت آن دسته از ناهنجاری های فکی هستند که توسط ارتودنسی به تنهایی قابل درمان نیستند.اوپن بایت،جلو بودن فک پایین،لبخند لثه ای از شایع ترین مشکلاتی هستند که کاندید جراحی فک می باشند.
اقدامات قبل از جراحی فک
- اولین مرحله قبل از انجام عمل فک ، انتخاب بهترین جراح فک بوده و از اهمیت به سزایی برخوردار است ؛ زیرا همانطور که می دانید ، میان میزان مهارت و تجربه جراح فک و نتایج دریافتی از این عمل ، رابطه ای مستقیم وجود دارد.
- در جلسه با بهترین جراح ارتوسرجری در کرج ، انتظارات و توقعات خود از این جراحی را ذکر کرده و نظرات ایشان را جویا شوید.
- در صورتی که پزشک برای تان دارو تجویز کرده است ، باید آن ها را به موقع مصرف نمایید ؛ شایان ذکر است که این مورد از اهمیت به سزایی برخوردار است.
- آزمایشات تجویز شده از سوی پزشک ، باید به موقع انجام گیرند.
- پزشک به متقاضیان جراحی فک ، توصیه می کند از مدتی پیش از آن از استعمال دخانیات و همچنین ، مصرف نوشیدنی های حاوی الکل اجتناب نمایند ؛ چرا که مصرف این موارد ، عمل فک را با اخلال مواجه خواهند کرد.
- متقاضیان عمل فک ، باید از مصرف داروهایی که موجب بروز اختلال در انعقاد خون می شوند ؛ از جمله آسپرین ، بروفن و غیره نیز اجتناب نمایند.
- حضور همراه در روز عمل جراحی فک ، الزامی است.
- در روز جراحی زیبایی فک ، باید تمامی مدارک پزشکی خود را به همراه داشته باشید.
ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان یکی از خدمات دندانپزشکی می باشد که توسط متخصص ارتودنسی انجام می شود ؛ ارتودنسی خود به تنهایی به دو بخش ارتو به معنی دندان و دنسی به معنی صاف و مرتب تقسیم شده است که در عمل نیز به همین صورت می باشد ، به عبارت دیگر در کلینیک های دندانپزشکی ، برای اصلاح برخی از ناهنجاری های دندانی از ارتودنسی دندان استفاده می گردد. برخی از افراد ، ناهنجاری دهان و دندان هایشان به گونه ای است که تنها با ارتودنسی بر طرف نمی شود ؛ به همین دلیل باید قبل از انجام ارتودنسی جراحی فک انجام شود ؛ این امر پس از ارزیابی های متخصص ارتودنسی خوب در کرج ، مشخص می شود.
هنگامی که دندانپزشک قصد انجام جراحی فک پیش از ارتودنسی دندان را داشته باشد ، فرد پس از گذراندن دوران نقاهت جراحی فک باید برای انجام ارتودنسی دندان به کلینیک تخصصی ارتودنسی کرج مراجعه کند ؛ ناگفته نماند که دوران درمان با ارتودنسی به فرد وابسته است اما در حالت کلی ، چیزی حدود دو سال زمان لازم است تا افراد بتوانند از طرح لبخندی بسیار زیبا و دلنشین بهره مند گردند.
مراقبت های بعد از جراحی فک و ارتودنسی که بیمار بهتر است رعایت کنند
- بیمار قبل و بعد از ارتوسرجری ، حتما بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند.
- گاز استریلی را که ارتودنتیست در محل جراحی فک قرار داده است تا نیم ساعت در آن ناحیه نگه دارد و بعد از آن هر 30 دقیقه یک بار گاز استریل را تعویض نماید.
- در صورتی که بعد از جراحی فک ، بیمار احساس درد داشت با مشورت با ارتودنتیست می تواند از مسکن استفاده کند.
- تا 6 ساعت بعد از جراحی فک از کمپرس یخ استفاده کند ؛ به این صورت که هر 20 دقیقه به مدت یک دقیقه کمپرس را بردارد.
- بیمار از زدن مسواک بر روی ناحیه جراحی شده ، خودداری کند و آن ناحیه را با دستمال تمیز کند.
- از شستشوی دهان در روز جراحی ، خودداری کند.
- از غذاهای نرم و سرد بعد از ارتوسرجری در کرج ، استفاده کند.
- از فردای روز جراحی فک ، بیمار دهان خود را بعد از هر وعده غذایی با آب نمک بشوید.
- طی ده روز اول بعد از جراحی فک ، ممکن است خونریزی وجود داشته باشد که این امر ، طبیعی بوده ؛ اما در صورتی که خونریزی شدید بود به جراح فک خود اطلاع دهید.
ارتودنسی قبل از جراحی فک
ارتودنسی قبل از عمل فک نقش اصلی را در آماده سازی برای جراحی فک ایفا می کند.مدت زمان ارتودنسی قبل از جراحی فک اغلب یکسال تا یکسال و نیم می باشد و در برخی موارد پیچیده ممکن است طولانی تر هم شود.در طی ارتودنسی قبل ازجراحی فک دندان ها در قاعده خود فک منظم می شوند و از شیب دندان ها به طرف هم (که کمک می کرده فرد بتواند غذا را بجود)کم می شود و دندان ها در قاعده خود فک صاف می شوند.این صاف و مرتب شدن دندان ها موجب می شود دندان های فک بالا و پایین از هم دور شوند و جراح فک متوجه شود که مشکل واقعی فکین چقدر است.در واقع متمایل بودن دندان های بالا و پایین به سمت هم( در قبل از عمل)توسط ارتودنسی قبل از جراحی از بین می رود و همین موضوع موجب می شود به نظر برسد مشکل فرد مراجعه کننده بدتر شده است.این دور شدن دندانهای دو فک همچنین موجب می شود در دوره ارتودنسی قبل از جراحی فک،جویدن فرد موقتا سخت تر شود.پس ازینکه این جدا شدن دندانهای دو‌فک بصورت کامل انجام شد،به فاصله ای که بین فک بالا و فک پایین بوجود می آید،دیسکرپانسی می گویند که در حقیقت به اختلاف موقعیت واقعی دو فک اشاره دارد و راهنمای عمل فک برای جراح فک خواهد بود.
ارتودنسی پس از جراحی فک
تمام مسائل ارتودنسی پس از جراحی فک،مربوط به کیفیت عمل فکی می شود که بر روی فرد انجام شده است.اگر جراحی انجام شده بدون مشکل پیش رفته باشد و روی همنشستگی دندان های دو فک مناسب باشد،مدت زمان ارتودنسی پس از جراحی فک ۶ تا ۹ ماه خواهد بود.درآوردن بریس های ارتودنسی زیر شش ماه توصیه نمی شود چون جوش خوردن کامل استخوان های فک اغلب ۴ تا ۶ ماه طول می کشد و بهتر است در طول این مدت،براکت های ارتودنسی روی دندان ها باشند.ارتودنسی پس از جراحی فک ،اغلب عملا حدود یکسال طول می کشد و‌در طی این مدت نظم نهایی دندان ها شکل داده می شود و روی همنشستگی دندان ها کامل می شود.
توضیحات دکتر اصلانی درخصوص نقش ارتودنسی در جراحی فک
جراحی ارتوگناتیک
جراحی فک یا همان جراحی ارتوگناتیک به پروسه عمل فک گفته می شود که در اتاق عمل و تحت بیهوشی انجام می شود.مدت زمان جراحی ارتوگناتیک به عوامل متعددی از جمله پیچیدگی عمل فک و مهارت جراح فک مرتبط می باشد و عموما چند ساعت بیشتر طول نمی کشد.جراحی ارتوگناتیک در واقع پروسه ای مشترک مابین متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت می باشد؛ به این معنا که متخصص ارتودنسی،با ارتودنسی مخصوص عمل،فرد را آماده می کند تا جراح فک و صورت جراحی ارتوگناتیک را انجام دهد.
به طور کلی باید گفت در مواردی که رشد فک و صورت به پایان رسیده باشد ، بهترین روش برای درمان ناهنجاری برای ارتباط غیر عادی فک ها ، عمل ارتودنتیک می باشد. با اصلاح و ایجاد تناسب بین فک بالا و پایین در نهایت دندان ها کاملا صاف و یکدست به نظر خواهند رسید و اختلالی در زیبایی صورت وجود نخواهد داشت.
تفاوت ارتوسرجری با ارتوگناتیک
ارتوگناتیک نام علمی و پزشکی جراحی فک می باشد. در حالی که ارتوسرجری به تلفیقی از جراحی فک و ارتودنسی گفته می شود. در بیشتر موارد به ویژه در بزرگسالی در کنار درمان ارتودنسی لازم است جراحی فک انجام شود تا موقعیت دندان ها به درستی تنظیم شود. در این صورت نتیجه رضایت بخش و مطلوب تری حاصل می شود.
ارتودنسی بجای جراحی فک
هدف و امکانات ارتودنسی دندان مرتب کردن دندان ها می باشد و نمی توان از ارتودنسی انتظار جابجایی و تصحیح فکین را داشت.ارتودنسی روی دندان ها نصب می شود و جابجایی دندان ها نتیجه این درمان است.ارتودنسی نتایج خودش را دارد وجراحی فک نتایج خودش را و هیچکدام از این دو نمی تواند جایگزین یکدیگر شود.در ناهنجاری های فکی خفیف و متوسط می توان از تصحیح رابطه فکی صرف نظر نمود و دندان ها را مرتب نمود و نتایج قابل قبولی بدست آورد.به این درمان ها در اصطلاح استتار گفته می شود و معنای آن این نیست که ارتودنسی بجای جراحی فک انجام می شود بلکه هدف این است که با مرتب کردن و چینش دندان ها مشکل اسکلتی زمینه ای استتار شود.در موارد شدید مشکل اسکلتی نیز ارتودنسی بجای جراحی فک انجام نمی شود وچون مشکل جدی وجود دارد؛ نمی توان صرفا با ارتودنسی جواب گرفت و علاوه بر ارتودنسی باید جراحی فک نیز انجام شود.
جراحی فک بدون ارتودنسی
بسیاری از مراجعین جراحی فک علاقه مند به انجام ارتودنسی مخصوص جراحی فک نیستند و بدنبال جراحی فک بدون ارتودنسی می باشند.در این رابطه ابتدا باید به آنچه در ناهنجاری شدید فکی رخ می دهد،اشاره نمود.در ناهنجاری شدید فکی،چون قاعده دو فک با فاصله از هم قرار گرفته اند؛اگر دندان ها نیز در قاعده فک شیب نرمال داشته باشند؛عملا در تماس نخواهند بود و پروسه جویدن فرد دچار مشکل خواهد شد.در این شرایط،دندان ها بصورت طبیعی به سمت هم شیب پیدا می کنند تا در روند روزمره زندگی فرد،مشکلی پیش نیاید.به این فعل و انفعلات طبیعی رخ داده اصطلاحا جبران دندانی گفته می شود.درست است که جبران دندانی موجب بهبود عملکرد دهانی و دندانی فرد می شود اما موجب می شود که ناهنجاری موجود در فکین،به چشم نیاید و از دید جراح فک پنهان بماند.در این شرایط ارتودنسی قبل جراحی موجب می شود که این اختلاف اصلی موجود در قاعده دو فک که اصطلاحا دیسکرپانسی نامیده می شود،پدیدار شود و جراح فک بداند که این ناهنجاری دو فک در واقعیت چقدر است و گول جبران دندانی موجود را نخورد.
با توجه به نکات گفته شده در مطالب فوق می توان حدس زد که در اکثر موارد به علت جبران های دندانی رخ داده،ما نیازمند ارتودنسی قبل عمل برای برطرف کردن این جبران ها به منظور نشان دادن واقعیت مشکل موجود هستیم.در مواردی که این جبران های دندانی رخ نداده باشند یا حداقلی باشد؛اگر روی هم نشستن دندان های موجود در موقعیت پس از جراحی،قابل قبول و قابل اطمینان باشد،امکان انجام جراحی فک بدون ارتودنسی وجود دارد.برای اطلاع ازین موضوع،ابتدا قالب از دندانهای فرد گرفته می شود تا مدل گچی دو فک بیمار تهیه شود.سپس دو فک بیمار (که بصورت کست در آمده است)در موقعیت بعد از عمل روی هم گذاشته می شود تا اگر روی همنشستگی دندان ها مناسب بود،فرد امکان جراحی فک بدون ارتودنسی را داشته باشد.تشخیص اینکه آیا امکان جراحی فک بدون ارتودنسی وجود دارد یا خیر؛به عهده متخصص ارتودنسی و جراح فک می باشد ولی در موارد کمی از مراجعین عمل فک قابل انجام می باشد.
آیا جایگزینی برای جراحی فک در درمان با ارتودنسی وجود دارد ؟
ترکیب این دو درمان در کنار یکدیگر موجب می شود تا ناهنجاری های مربوط به فک که به تنهایی با ارتودنسی کردن دندان ها قابل برطرف شدن نیست ، برطرف و درمان شود. در مواردی که فک ناهماهنگ و یا نامتقارن باشد ، می توان برای اصلاح از گزینه های درمانی زیر کمک گرفت :
تغییر در رشد : ابزارهای ارتوپدی دنتوفیشال نظیر هدگیر در کودکانی که در سن رشد هستند ، اگر در زمان درست و به موقع مورد استفاده قرار بگیرد ، می تواند تا حد زیادی به تغییر وضعیت فک کمک کند ؛ در اینصورت نیازی به روش های جراحی نیست.
ارتودنسی جبرانی : به منظور جلوگیری از جابجایی فک به کمک جراحی ، بدون اصلاح ارتباط فک ، ارتودنتیست می تواند دندان های فک بالا و پایین را با ارتودنسی جا به جا نماید. این روش اغلب نیاز به کشیدن دندان های سالم و طبیعی برای ایجا فضای لازم دارد. در این روش هر چند که در نهایت دندان ها کاملا صاف به نظر می رسند ، اما به دلیل عدم درمان ناهنجاری فک ، مشکلاتی در زیبایی چهره به چشم خواهد آمد. از رایج ترین روش های این نمونه از درمان ، در رابطه با ارتودنتیک اوربایت می باشد که در نتیجه کوچک بودن فک پایین رخ می دهد. برای این منظور فک پایین به سمت جلو کشیده می شود تا با فک بالا ارتباط درستی برقرار شود. در مواردی که از ارتودنسی جبرانی استفاده شود ، لازم است برای اینکه دندان های فک بالا به دندان های فک پایین برسند ، فک بالا به عقب کشیده شود. در این روش لب بالا عقب تر قرار گرفته و موجب می شود تا بینی بزرگتر به نظر برسد و در فرم ظاهری چانه اختلال ایجاد شده و موجب می شود تا برجسته و نمایان نباشد.
مراحل و فرآیند درمانی ارتوسرجری
همان طور که اشاره کردیم ،در ارتودنسی فک(ارتودنسی جراحی فک)ابتدا یک مرحله ارتودنسی قبل از جراحی فک انجام می شود که در طی آن دندان ها بر اساس موقعیت فعلی ناهنجاری،به نحوی چیده می شوند که جراح فک متوجه شود ناهنجاری فکی دقیقا چقدر است و آن میزان را اصلاح نماید. سپس فرد با بریس های ارتودنسی موجود به اتاق عمل می رود و تحت جراحی فک قرار می گیرد. پس از عمل فک و طی شدن دوران نقاهت، ارتودنسی پس از جراحی فک انجام می شود وتا موقعیت نهایی و دقیق دندان ها حاصل شود.
در شرایطی که مراجعه کننده به صورت کامل مورد معاینه و بررسی متخصص ارتودنسی قرار می گیرد و ناهنجاری های فکی در کنار مشکلات بهم ریختگی دندان ها تشخیص داده می شود ، لازم است یک طرح درمانی برای بیمار برنامه ریزی شود. در چنین شرایطی که بیمار به درمان ارتوسرجری در تهران ، نیاز دارد ، توصیه می شود ابتدا جراحی فک انجام شده و بعد از اتمام دوره ریکاوری و بهبودی برای درمان ارتودنسی اقدام شود. به این ترتیب فضا و موقعیت لازم برای انجام درمان با کمک ارتودنسی ، ایجاد می شود. البته در برخی موارد ممکن است پزشک تشخیص دهد که ابتدا ارتودنسی انجام شده و بعد از پایان این درمان ، عمل فک انجام شود. به هر حال بین دوره نقاهت و درمان بعدی به فاصله زمانی خاصی نیاز است و برنامه ریزی برای درمان بر اساس شرایط هر بیمار با تشخیص و صلاحدید پزشک متخصص انجام می شود.
مراحل انجام ارتوسرجری
درمان جراحی فک با ارتودنسی در چهار فاز مختلف انجام می شود.
فاز و مرحله یک: درمان لازم توسط جراح در نظر گرفته شده و مراحل درمان به طور کامل برنامه ریزی می شود. پزشک متخصص نحوه عملکرد بریس ها را برای تراز کردن دندان ها بررسی می کند تا فک برای انجام جراحی آماده شود. سپس ایرادات و عیوب فک شما بررسی و معاینه می گردد و مناسب ترین روش و متد جراحی را برای شما در نظر می گیرد. این مرحله اولیه درمان شامل مشاوره، ثبت سوابق و بحث در مورد این روند با بیمار خواهد بود.
فاز و مرحله دوم: ارتودنسی قبل از جراحی
بسیاری از بیماران قبل از جراحی، تحت یک دوره اولیه درمان با ارتودنسی قرار می گیرند که ممکن است 9 تا 18 ماه طول بکشد. این زمان تا حد زیادی به شرایط و وضعیت فک و بهم ریختگی دندان ها ، سن بیمار، همکاری و عوامل دیگر بستگی دارد. در این مدت، بیماران در فواصل زمانی 4 تا 6 هفته ای برای چکاپ باید توسط پزشک ویزیت شوند. در پایان این مرحله، دندان ها به صورتی در یک راستا قرار می گیرند که پس از جراحی ،کاملا مرتب و در جای صحیح خود قرار داشته باشند.
فاز و مرحله سوم : انجام جراحی
زمانی که مرحله ارتودنسی قبل از جراحی به طول کامل انجام شد، جراحی فک صورت می گیرد. این جراحی بستری برای اصلاح ناهماهنگی در فک و صورت را به وجود می آورد. پزشک جراح با اصلاح استخوان‌های فک و جابجایی آنها ، حالت و جای گیری درست را ایجاد کرده و بیمار می تواند بعد از 1 الی 3 روز (بنا به تشخیص پزشک) از بیمارستان مرخص شده و به منزل برود.
فاز و مرحله چهارم: ارتودنسی بعد از جراحی
پس از انجام جراحی فک، ارتودنسی پس از عمل برای رسیدن به تراز نهایی دندان ها و حفظ و نگهداری آن ها در موقعیت جدید خود انجام می شود.
وضعیت بیمار پس از جراحی ارتوسرجی
بیمار در لب بالا یا پایین معمولا تا مدتی بی حسی تجربه می کند ، این بی حسی با درد ، زخم داخل دهان و ورم همراه می باشد. تا مدتی کارهای ساده ای مانند نوشیدن آب به دلیل مواردی که گفته شد برای مریض کمی سخت می باشد.
- ممکن است زخم داخل دهان تا مدتی برای بیمار آزار دهنده باشد.
- بهتر است فرد تا مدتی به طور مرتب زخم را تمیز نگه داشته و دهان خود را بشوید.
- مواظب علائم عفونت پس از ارتوسرجی باشید.
- تا چند هفته ممکن است درد خفیف داشته باشید که البته درد عمل با مصرف مسکن به راحتی کنترل می شود.
- تا چند هفته کمی خونریزی از محل زخم طبیعی است.
آیا می توان جراحی فک و بینی را با هم انجام داد؟
برای داشتن چهره ای زیبا ، باید میان تمام اجزای صورت تناسب باشد. در برخی اشخاص ، چانه نسبت به بینی از حد طبیعی بسیار عقب تر از حد معمول می باشد و این موضوع موجب می شود که بینی فرد بیش از اندازه برجسته و بزرگ به نظر برسد. در این موارد اشخاص ممکن است به این فکر فرو روند که عمل زیبایی بینی مشکل را رفع می کنند اما این نکته را باید دانست که عامل اصلی بزرگ به نظر رسیدن بینی چانه می باشد. دراین صورت ممکن است اول جراحی بینی را انجام دهند سپس بعد ار آن به دنبال جراحی ارتوسرجی باشند در این صورت جراح تشخیص می دهد همزمان جراحی فک و بینی را انجام می دهد.
هزینه ارتوسرجری در کرج
هزینه ارتوسرجری ترکیبی است از هزینه ارتودنسی و هزینه جراحی فک.هزینه ارتودنسی مخصوص جراحی فک نسبت به هزینه یک ارتودنسی معمولی متفاوت است و در موارد معمول دو برابر هزینه یک ارتودنسی معمول می باشد.هزینه ارتودنسی جراحی فک در موارد پیچیده گاهی حتی به سه برابر یک ارتودنسی معمولی افزایش پیدا می کند و علت آن نیز در چند مسئله مهم می باشد: اول اینکه ارتودنسی مخصوص جراحی فک عملا دو دوره ارتودنسی دارد که ارتودنسی قبل عمل فک و ارتودنسی پس از عمل فک می باشد.
دوم اینکه زمان این نوع ارتودنسی نیز اغلب خدود دو برابر زمان یک ارتودنسی معمولی می باشد.به عنوان نکته سوم نیز باید به این موضوع اشاره کرد که از نظر سختی درمان نیز این نوع ارتودنسی پیچیدگی تکنیکی بیشتری نسبت به ارتودنسی معمولی دارد و انجام آن متخصص ارتودنسی مجرب را می طلبد که دستمزد انجام آن را بالاتر می برد.
هزینه جراحی فک نیز به فاکتورهای متعددی بستگی دارد.اینکه جراحی فک دو فک یا تک فک انجام شود،مستقیما روی هزینه جراحی فک تاثیر دارد. تبحر و شهرت جراح فک تاثیر مستقیمی روی هزینه جراحی فک دارد.در نهایت هزینه های جانبی عمل مانند هزینه پیچ و پلاک و هزینه مدل سرجری نیز مستقیما روی هزینه جراحی فک تاثیر دارند.
در مورد هزینه جراحی فک قبلا در مقاله ای مبسوط توضیح داده شده است که در صورت علاقه مندی،می توانید به آن مراجعه نمایید.
متخصص ارتوسرجری
ارتوسرجری به عنوان یک درمان ترکیبی مطرح می باشد تا به عنوان بک تخصص خاص و ازینرو باید توجه کرد که عبارتی به نام متخصص ارتوسرجری نمی تواند توصیف درستی باشد.دو تخصص دندانپزشکی در ارتوسرجری همکار همدیگر می باشند که متخصص ارتودنسی و متخصص فک و صورت می باشند.متخصص ارتودنسی پس از اتمام دوره دندانپزشکی خود سه یا چهار سال بصورت تخصصی،رشته ارتودنسی را می گذراند و متخصص فک و صورت نیز پس از دندانپزشکی عمومی،پنج یا شش سال بصورت تخصصی در رشته جراحی دهان،فک و صورت دوره می بیند.با توجه به توضیحات داده شده شاید بهتر باشد بجای عبارت متخصص ارتوسرجری از متخصصین ارتوسرجری استفاده شود. متخصصین ارتوسرجری متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت را شامل می شود.
ارتودنسی و جراحی فک به منظور عقب بردن فک پایین و جلوآوردن چانه
فلوشیپ ارتوسرجری
فلوشیپ فوق تخصصی به دوره دو ساله ای گفته می شود که متخصصین یک رشته پس از اتمام دوره تخصصی خود سپری می نمایند تا بصورت فوق تخصصی در یک زمینه خاص،تبحر پیدا کنند.فلوشیپ ارتوسرجری نیز در واقع به یک متخصص ارتودنسی اشاره دارد که پس از گذراندن دوره تخصصی خود،به مدت دو سال دوره فلوشیپ فوق تخصصی ارتودنسی مخصوص جراحی فک را گذرانده است.دقت نمایید که فلوشیپ ارتوسرجری،پس از دوره تخصصی ارتودنسی طی می شود و نه دوره جراحی فک و ازینرو یک فلوشیپ ارتوسرجری قادر به انجام جراحی فک نیست و به عنوان یک متخصص ارتودنسی که در حوزه درمانهای ارتودنسی مخصوص جراحی فک تبحر دارد،درمان ارتودنسی انجام می دهد.
فوق تخصص ارتودنسی در تهران
همانطور که اشاره شد،در حوزه دندانپزشکی، فلوشیپ فوق تخصصی آخرین مدرکی است که یک دندانپزشک می تواند کسب نماید.فلوشیپ ارتوسرجری یا همان فلوشیپ فوق تخصصی ارتودنسی جراحی فک اشاره به متخصص ارتودنسی دارد که در حوزه ارتودنسی جراحی فک بصورت فوق تخصصی تبحر پیدا کرده است.در کشور ما تعداد معدودی فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی فعالیت دارند که اکثریت آنها در نیز در شهر تهران مشغول به درمان می باشند.برای انجام ارتودنسی مخصوص بیماران کاندید جراحی فک توصیه می شود به دارندگان فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی در تهران مراجعه نمایید. لیست فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی شهر تهران به شرح زیر می باشد :
- دکتر فرزین اصلانی
- دکتر عارف عباسیان
- دکتر عبدالرضا جمیلیان
- دکتر احمد شیبانی نیا
- دکتر هومن زرنگار
- دکتر فاضل فیروزی
ارتوسرجری در تهران
همانطور که تا اینجای این مقاله تصریح شد،درمان ارتودنسی با همکاری متخصص ارتودنسی مجرب (یا ترجیحا فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی)از یک طرف و از سوی دیگر متخصص فک و صورت یا همان جراح دهان،فک و صورت انجام می شود.ابتدا ارتودنسی قبل از عمل شروع می شود و قبل یا حین این ارتودنسی،طرح درمان ارتوسرجری با ارجاع بیمار از سوی متخصص ارتودنسی(یا ترجیحا فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی) به جراح فک،نهایی می شود.معمولا جراح فک توسط متخصص ارتودنسی معرفی می شود و اغلب متخصصین ارتودنسی، بیمار را به جراح فک همفکر خود معرفی می نمایند.البته یک متخصص ارتودنسی (یا ترجیحا فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی جراحی) معمولا چند انتخاب را به مراجعین پیشنهاد می کند ولی گاهی برخی از متخصصین ارتودنسی با یک جراح فک بخصوص همکاری می کنند که این موضوع نیز پذیرفته شده می باشد.
در مورد جراحان فک پیشنهادی شهر تهران نیز قبلا در مقاله ای مبسوط توضیح داده شده است که در صورت علاقه مندی، می توانید با بر روی کلمه جراح فک تهران به آن مراجعه نمایید
ارتوسرجری در کرج
شهر کرج و استان البرز نیز مراجعین ارتوسرجری زیادی دارد و متخصصین ارتودنسی و جراحان فک متعددی در شهر کرج مشغول به انجام درمان ترکیبی ارتوسرجری می باشند.آن دسته از متخصصین ارتودنسی کرج ،درمان های ارتودنسی مخصوص جراحی فک را انجام می دهند که از متخصصین ارتودنسی پرسابقه کرج می باشند و سالهای طبابت بیشتری را در کارنامه درمان خود دارند.کرج یک فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی(فلوشیپ ارتوسرجری)دارد که دکتر فرزین اصلانی می باشد.دکتر اصلانی در سال ۱۳۹۶ فلوشیپ فوق تخصص ارتودنسی جراحی فک را از دانشگاه علوم پرشکی شهید بهشتی دریافت نموده اند.برای مشاهده نمونه ها و مصاحبه های جراحی فک دکتر اصلانی می توانید به اینستاگرام ایشان مراجعه نمایید.
سوالات متداول
- آیا همه افرادی که ارتودنسی دندان انجام می دهند نیاز به جراحی فک دارند ؟
خیر ، همه افراد به درمان ارتوسرجری نیاز ندارند ، تنها در شرایطی که ناهنجاری های فکی یعنی مشکلات عقب و یا جلو بودن فک وجود داشته باشد و یا عدم تقارن دندان ها و مشکلات شدید تنفسی به دلیل ناهنجاری های فکی وجود داشته باشد ، لازم است ارتودنسی دندان و جراحی فک انجام شود تا در نهایت نتیجه خوب و رضایت بخشی از نحوه درمان حاصل شود. این مسئله که شما در کنار ارتودنسی کردن دندان ها به عمل فک نیاز دارید یا خیر ، در جلسه مشاوره با ارتودنتیست و بعد از بررسی مشکلات فک و دهان بیان خواهد شد.
- آیا جای زخم و اسکار ناشی از جراحی فک روی پوست باقی می ماند ؟
به صورت کلی از برش های داخل دهانی برای انجام این پروسه انجام می شود ، از این رو هیچ گونه جای برش و بخیه روی پوست و صورت قابل مشاهده نمی باشد. شما بعد از پایان سن بلوغ با تکمیل رشد استخوانی فک و صورت می توانید برای انجام درمان ارتوسرجری در کرج ، اقدام نمایید و از مزیت های این پروسه درمانی بهره مند شوید.
- آیا ممکن است نتایج ارتوسرجری برگشت پذیر باشد ؟
در صورتی که دوره درمانی به صورت کامل با نظارت متخصص ارتودنسی دندان گذرانده شود و مراقبت ها و دستورالعمل های پزشکی قبل و بعد از درمان ارتوسرجری توسط بیمار به خوبی رعایت شود ، نتایج این درمان دائمی بوده و با گذشت زمان به هیچ عنوان به فرم و حالت اولیه خود باز نخواهد گشت ؛ بنابراین نیازی به نگرانی در رابطه با این موضوع نیست.
- آیا جراحی فک و ارتودنسی موجب افزایش طول عمر دندان ها می شود ؟
بله ، از آنجایی که ارتوسرجری به قرار گیری موقعیت مناسب دندان ها کمک می کند ، از میزان فشار وارد بر ریشه دندان ها کاسته می شود ، این مسئله در افزایش طول عمر دندان ها تاثیر دارد ، از طرفی مرتب بودن دندان ها موجب می شود تا بهداشت دهان و دندان ها راحت تر انجام شود که این مسئله از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کرده و به افزایش طول عمر دندان ها کمک می کند.
- ارتوسرجی با بی حسی انجام می شود یا بیهوشی؟
بیمار در این جراحی تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.
- آیا پس از ارتوسرجی بیمار در بیمارستان می ماند؟
بعد از این جراحی بیمار اغلب یک الی دو روز در بیمارستان بستری می شود. البته می توان گفت تمام این شرایط بستگی به حالت جسمی بیمار دارد و اگر حال مریض مساعد نباشد ، بیمار می بایست تا زمان بهبود نسبی در بیمارستان بماند.
- قبل از جراحی فک تا چه مدت لازم است براکت های ارتودنسی روی دندان ها قرار بگیرند ؟
معمولا برای 12 الی 18 ماه براکت ها روی دندان ها قرار داده می شوند تا برای انجام جراحی آماده شوند.
- آیا می توان بعد از انجام ارتوسرجری مسواک زد ؟
بعد از اینکه نواحی برش ها به صورت کامل بهبود پیدا کردند ، می توانید دندان های خود را مسواک بزنید. معمولا بعد از گذشت 2 هفته مجاز به مسواک زدن هستید و لازم است حتما از مسواک با سر کوچک و نرم استفاده نمایید.
- آیا در روش درمانی جراحی ارتوگناتیک می توان تنها جراحی فک را انجام داد ؟
بله ، در نادر مواقعی می توان روش درمانی جراحی فک و ارتودنسی دندان را بدون ارتودنسی کردن انجام داد .
- دوره نقاهت این پروسه چند روز به طول می انجامد ؟
مدت زمان استراحت مورد نیاز پس از جراحی ارتوسرجری ، بسته به گستردگی جراحی فک ، شرایط بیمار و غیره متفاوت می باشد ؛ اما در حالت کلی ، بیماران پس از گذشت 2 هفته از جراحی فک می توانند به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازند .
- نتایج درمان ارتوسرجری در کرج چیست ؟
افرادی که اقدام به جراحی فک و ارتودنسی دندان می کنند ؛ در نهایت عملکرد دندان های آن ها بهبود یافته ، ظاهر صورت آن ها توازن بهتری پیدا می کند ؛ همچنین درمان ارتوسرجری در کرج موجب بهبود تنفس ، خواب و جویدن غذا می شود و اختلالات گفتاری را بهبود می دهد.
- هزینه جراحی ارتوسرجری چقدر می باشد ؟
هزینه ارتوسرجری در هر بیمار ، با توجه به فاکتورهای متعدد متغیر می باشد ؛ به همین علت است به کسانی که در این باره سوال دارند ، توصیه می شود به جراح فک مراجعه نمایند ؛ پس از انجام معاینه و بررسی های لازم توسط ایشان ، از هزینه نهایی جراحی فک اطلاع خواهید یافت. لازم به ذکر است ؛ مقاله ای جامع در ارتباط با هزینه جراحی فک تهیه و در سایت موجود است ؛ با مراجعه به آن ، می توانید به اطلاعات بیشتری در این باره دست یابید.
