جراح فک و صورت
جراح فک و صورت
جراح فک و صورت ، متخصص دندانپزشکی است که علاوه بر گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی ، پنج سال به صورت تخصصی به فراگیری آموزش های مربوط به عمل فک و صورت پرداخته است.
مهم ترین عملی که یک جراح فک و صورت انجام می دهد ، جراحی ارتوگناتیک یا همان عمل فک می باشد ؛ عمل فک ، به خودی خود و برای یک جراح فک و صورت عمل سنگین نمی باشد ؛ اما چون دهان بیماران چند روز بعد از عمل بسته می شود و از همین رو ، تکلم و جویدن آن ها دچار اختلال می شود ؛ اکثریت افراد از آن به عنوان عملی سخت یاد می کنند.
عمل فک ، توسط جراح فک و صورت ، تحت بیهوشی و معمولا در بازه زمانی صبح تا ظهر انجام می شود ؛ اکثر افرادی که عمل فک می کنند ، نیازمند ارتودنسی قبل عمل فک نیز هستند و با همین سیم های ارتودنسی ، به اتاق عمل می روند ؛ کلیات طرح درمان جراحی فک ، معمولا هنگام شروع ارتودنسی و با توافق متخصص ارتودنسی و جراح فک ، برنامه ریزی می شود ؛ ولی تعیین جزییات آن به قبل از عمل موکول می شود.
اکثر عمل های فک ، بصورت عمل فک بالا و پایین انجام می شوند ؛ ولی گاهی جراحی تک فک نیز انجام می شود ؛ در مقاله پیش رو ، قصد داریم دامنه فعالیت های یک جراح فک و انواع عمل فک را با هم به بحث بگذاریم …
جراح فک و صورت
همانطور که از نام رشته جراحی فک و صورت ، برمی آید ، جراحی های این رشته تخصصی دندانپزشکی محدود به فقط فکین نمی باشد و صورت را هم شامل می شود ؛ جراحی های زیبایی بینی ، چانه و گونه جزو مهمترین عمل های این رشته تخصصی است.
جراحی برداشتن چین و چروک اطراف چشم در محدوده کار یک جراح فک و صورت قرار می گیرد ؛ جراحی بالا بردن پیشانی ، ابرو و پوست گردن نیز در همین دامنه فعالیت می باشد ؛ ترریق ژل ، بوتاکس و فیلر هم توسط جراح فک و صورت انجام می شود ؛ علاوه بر این زمینه های مربوط به زیبایی صورت ، عمل های درمانی که توسط جراح فک و صورت انجام می شود ، شامل موارد زیر می باشد :
- جراحی های بیماری مفصل گیجگاهی فکی
- جراحی کیست و تومورهای فک و صورت
- درمان اختلالات و دردهای مفصلی عصلانی صورت
- جراحی شکستگی های فک و صورت
- درمان جراحی سرطان
- جراحی پیوند استخوان
- جراحی های پیشرفته ایمپلنت دندانی
مابین تخصص های مختلف دندانپزشکی ، شاید بتوان گفت جراحی فک و صورت ، بیشترین دامنه عملکرد و زمینه های درمانی در دندانپزشکی را دارد.
درآمد جراح فک و صورت
از نظر درآمد نیز جراح فک و صورت ، بیشترین درآمد را بین تخصص های دندانپزشکی دارا می باشد و جراحی فک و صورت پول سازترین رشته تخصصی دندانپزشکی به شمار می رود.
عمل فک بالا
در مواردی که فک بالای فرد جلو یا پایین آمده باشد ، صورت وی دچار اختلال زیبایی می شود ؛ در این موارد ، معمولا مشکلی به نام لبخند لثه ای نیز پیش می آید ؛ به معنای اینکه ، میزان زیادی از لثه های فرد هنگام لبخند دیده می شود.
در این موارد باید فک بالا ، سر جای خود برگردانده شود تا مشکل فرد بهبود یابد ؛ در مشکل دیگری به نام اپن بایت معمولا دندان های قدامی فرد به هم نمی رسند و موجب باز ماندن دندان های جلو می شود.
در این موارد نیز اغلب مشکل اصلی از فک بالا است و باید با عمل فک سرجای خود قرار داده شود ؛ در انواعی از این عمل های فک که فک بالا ، بالاتر برده می شود ، صورت فرد از کشیده بودن خارج می شود و نمای گردتری به خود می گیرد.
در مواردی میزان نمایش دندان های فرد کم شده است و یا نمای لبخند وی بسیار عقب رفته و کاهش یافته به نظر می رسد ؛ در این شرایط نیز فک بالا باید جلو آورده شود یا اینکه به سمت پایین هدایت شود.
فک بالا برعکس فک پایین ، می تواند بازتر نیز شود ؛ یعنی اگر تنگی فک بالا ، وجود داشته باشد و فرد سن رشد خود را گذرانده باشد ، امکان این وجود دارد که با جراحی آزاد سازی اتصالات میانی فک بالا و توسط ابزارهای کمکی ارتودنسی بتوان فک بالا را عریض تر نمود.
عمل فک پایین
عمل فک پایین نیز در دو جهت قدامی خلفی و عمودی قابل انجام می باشد ؛ در مواردی که فک پایین عقب قرار گرفته باشد ؛ فرد اصطلاحا چهره گنجشک مانند به خود می گیرد و لازم است که فک پایین جلو آورده شود.
شایع ترین مشکل فکی که افراد برای حل آن به متخصص ارتودنسی یا جراح فک مراجعه می کنند ، جلو بودن فک پایین می باشد ؛ جلو بودن فک پایین زمینه ژنتیکی دارد و انواع درمان های ارتودنسی برای متوقف کردن رشد آن بی فایده است ؛ عمل فک ، برای عقب بردن فک پایین نمای مناسبی به چهره این افراد می بخشد.
عمل فک بالا و پایین
اغلب عمل های فک در ترکیب با یکدیگر انجام می شوند ؛ به این معنا که معمولا ناهنجاری یک فرد روی فک دیگر نیز اثر می گذارد و با برطرف کردن مشکل یک فک نمی توان از تاثیر فک دیگر روی صورت صرف نظر کرد.
مثلا وقتی فک بالا به سمت پایین رشد می کند ، روی رشد فک پایین نیز تاثیر می گذارد و باعث عقب ماندن این فک می شود.
با جراحی فک بالا روی این مشکل ، عقب ماندگی رشد فک پایین حل نمی شود و لازم است فک پایین نیز جلو آورده شود ؛ دو فک انجام شدن جراحی های فک موجب می شود جراح فک ، در نشاندن دو فک روی هم دست بازتری داشته باشد و ثبات نتایج عمل فک نیز بالاتر برود.
عمل فک و چانه
در فک بالا با خود تنه فک بالا مواجه هستیم که می تواند بالا، پایین ، جلو یا عقب برده شود ؛ اما در فک پایین ، علاوه بر تنه فک پایین ، تغییرات چانه نیز می تواند روی صورت فرد تاثیر گذار باشد.
جلو آوردن چانه هم می تواند با جلو آوردن چانه استخوانی انجام شود و هم با پروتز چانه که البته نتایج زیبایی هر دو این عمل ها مطلوب است و می توان در مواردی که تنه فک پایین خیلی عقب نیست ، از آن کمک گرفت.
در مقابل عقب بردن چانه معمولا نمای خوبی ایجاد نمی کند و اصطلاحا صورت را جعبه ای شکل می کند و نمی توان آن را جایگزین عمل عقب بردن فک پایین نمود ؛ جراحی های چانه در موارد ناقرینگی فک نیز کمک کننده هستند و اگر ناقرینگی ناشی از رشد یک طرفه فک پایین شدید نباشد ، می توان با چرخاندن چانه نمای نسبتا قرینه ای به صورت بخشید.
ارتودنسی قبل از عمل فک
هنگامی که فکین دچار ناهنجاری می باشند ، برای اینکه فرد بتواند جویدن غذاها را به صورت نرمال انجام دهد ، دندان های فک بالا و پایین به شکلی به سمت هم شیب پیدا می کنند که بتوانند در تماس با یکدیگر باقی بمانند و همین موجب می شود ، مشکل فک کمتر از آن چیزی که وجود دارد ، به نظر برسد.
برای اینکه جراحی فک انجام شود ، باید قبل از آن ارتودنسی انجام شود تا این دندان ها به شیب نرمال خود برگردند و مشکل واقعی فک مشخص شود. انجام ارتودنسی ، قبل از جراحی فک یک انتخاب نیست ، بلکه یک ضرورت است و جراحی فک بدون ارتودنسی توصیه نمی شود ؛ پس از طی کردن ارتودنسی قبل عمل ، شما آماده جراحی فک می شوید.
عمل فک چگونه انجام می شود ؟
پس از اینکه فرد آماده جراحی فک شد ، جراح فک و صورت آزمایش های مورد نیاز برای عمل فک را برای وی تجویز می کند و نامه ای به متخصص ارتودنسی می نویسد تا قلاب های مخصوص مورد نیاز عمل فک را روی سیم های ارتودنسی نصب کند.
صبح روز عمل فک ، فرد با همین سیم های ارتودنسی به اتاق عمل برده می شود و عمل فک روی فک تحت بیهوشی کامل انجام می شود ؛ عمل فک برای یک جراح فک و صورت ماهر عمل سنگینی محسوب نمی شود و در یک صبح تا ظهر قابل انجام است.
مراقبت های بعد از عمل فک
- در صورت احساس درد در دوران نقاهت جراحی فک ، پس از اجازه از پزشک معالج خود اقدام به مصرف مسکن کرده و از مصرف خودسرانه آن اجتناب نماید.
- با توجه به این موضوع که افراد در دوران نقاهت جراحی فک ، نمی توانند از مسواک استفاده نمایند ، بهتر است با استفاده از دهانشویه دهان و دندان های خود را تمیز کرده و بدین ترتیب از آسیب دیدگی دندان ها جلوگیری نمایند.
- استعمال دخانیات و مصرف نوشیدنی های حاوی الکل در دوران نقاهت عمل جراحی فک ، منجر به بروز تداخل در بهبودی می شود ؛ بنابراین تا مدتی از مصرف این موارد اجتناب نمایید.
نحوه خوابیدن بعد از جراحی فک
جهت جلوگیری از وارد شدن فشار به صورت و فک ، باید از خوابیدن به صورت دمر و بر روی پهلو خودداری کرده و به طور طاق باز بخوابید ؛ همچنین ، به منظور تسریع در روند بهبودی تورم و کبودی ناشی از عمل جراحی فک ، توصیه به قرار گیری سر در مکانی بالاتر از بدن در حین خواب و استراحت می گردد.
رژیم غذایی بعد از عمل فک
در روزهای ابتدایی پس از عمل جراحی فک ، توصیه به مصرف مواد غذایی نرم و آبکی که نیاز به جویدن ندارد ، می شود و به مرور می توانید مواد غذایی سفت تر را در رژیم غذایی خود قرار دهید ؛ لازم به ذکر است افراد پس از گذشت چندین هفته از عمل جراحی فک ، می توانند رژیم غذایی معمول خود را از سر بگیرند.
مصرف آب آناناس و آب کرفس تاثیر به سزایی در تسریع در روند بهبودی تورم و کبودی ناشی از عمل جراحی فک دارد ؛ از این رو ، این موارد را نیز در رژیم غذایی خود قرار دهید.
ورزش بعد از عمل فک
طبق نظر جراح فک و صورت ، افراد باید انجام ورزش های سنگین را به پس از گذشت چند ماه از عمل فک ، موکول کرده و همچنین در زمان شروع دوباره با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
هزینه عمل فک چقدر می باشد ؟
هزینه عمل جراحی فک در هر فرد بسته به پارامترهای بسیار ؛ از جمله میزان مشکلات و ناهنجاری های بیمار متفاوت بوده و تعیین هزینه قطعی آن نیازمند مراجعه به پزشک و قرار گرفتن تحت معاینه می باشد ؛ بنابراین ، جهت کسب اطلاعات بیشتر در این باره به جراح فک و صورت ، مراجعه نمایید.