انواع بریس های درمانی ارتودنسی
بریس ها ابزارهایی هستند که ارتودنتیستها بهوسیله آنها دندانها را به محل درست خود هدایت میکنند، با گروه ارتوسرجری همراه باشید تا انواع بریس ها را بررسی کنیم.
روشهای درمان ارتودنسی ثابت
در درمانهای ارتودنسی اغلب برای گرفتن و هدایت دقیق دندانها، نیازمند استفاده از فشار و نیروی دقیق و کاملاً کنترلشده هستیم. بریسها ((Brace)) رایجترین وسایل ارتودنسی ثابت هستند که میتوان با استفاده از آن به این منظور دست پیدا کرد.
بریسهای ثابت
بریس مکانیسمی است که با آن «یک دستگیره روی دندان» ایجاد میکنیم و دندانها را حرکت میدهیم. یک بریس ثابت بهطورمعمول از براکتها((Bracket))، بند((Band))و سیم((Wire)) ارتودنسی تشکیلشده است.
[aparat id=”8bHIX”]
براکت و بندها بهطور موقت به دندان چسبانده میشوند. براکتهای کوچک فلزی یا پلاستیکی به جلوی دندان متصل میگردد تا بتوان بهوسیله آنها دندانها را گرفته و حرکت دهیم. بندها نیز حلقههایی هستند که به دور دندانهای مولار (آسیا) ((molar)) نصب میشوند تا تکیهگاه بریس باشند. سیم ارتودنسی به براکت و بندها متصل میگردد و کار اصلی حرکت دندانها را با فشار ملایم آنها در امتداد یک مسیر مشخص، برای حرکت دندان به موقعیت نهایی تعیینشده انجام میدهد.
درواقع سیم ارتودنسی بهگونهای شکل دادهشده است که بتواند دندانهای شما را بهجایی که آنها باید باشند، حرکت دهد. محکم کردن سیم ارتودنسی باعث میشود که فشاری ملایم از طریق براکتها به دندانها وارد شود و بهتدریج آنها را به موقعیت مناسب هدایت کنند. بهعبارتدیگر سیم بر براکتها و براکتها به دندان فشار وارد میکند تا باعث شود که دندانها حرکت کنند.
بریسها معمولاً ماهانه تنظیم میشوند تا نتایج موردنظر را حاصل کنند. بریسها امروز کوچکتر و سبکتر از گذشته شدهاند. براکتهای سرامیکی یا پلاستیکی نیز وجود دارند که همرنگ دندان هستند و تقریباً دیده نمیشوند.
بخشهای بریس ثابت
- براکت ((Bracket)):قطعه ای کوچک و مربعی شکل می باشدکه به روی دندان متصل میشود و سیم ارتودنسی توسط بند لاستیکی به آن وصل میشود.
- بند ((Band)): حلقههای فلزی است که به دندان مولر وصل میشود نقش تکیهگاه را برای بریس و سیم ارتودنسی دارد. (فقط در بریس «سنتی» استفاده میشود) البته امروزه این وسایل با براکت های دیگری به نام تیوب جایگزین شده اند.
- سیم ارتودنسی ((Archwires)): سیم نازکی است که مسیری برای هدایت دندان می باشد.
- بند لاستیکی رنگی ((Colored Elastic Tie)) رابطکوچکی رنگی است سیم ارتودنسی را به براکت متصل میکند.
- وایر لیگاچور ((Ligature Wire)) سیمی است که سیم ارتودنسی را به براکت محکم میکند.
- زنجیر لاستیکی ((Elastic chain))رابطهای زنجیری رنگی کوچک که برای بستن فضای بین دندان استفاده میشود.
- قلاب((Elastic Hook)) بخش کوچکی است که به براکتهای خاصی متصل شده و اجازه میدهد که باندهای لاستیکی به آنها وصل شوند.((http://www.hallgrenorthodontics.com/care-use.php))
براکت
براکت که بهصورت عامیانه در فارسی به آن نگین و در انگلیسی Bracket میگویند، وسیلهای است که روی دندان چسبانده میشود و نیروی سیم ارتودنسی از طریق آن به دندان وارد میشود. بهعبارتدیگر، آنها گیرههایی هستند که بهوسیله آنها میتوانیم دندانها را بگیریم و حرکت دهیم.
هر دندان براکت خاصی دارد که فرم آن از آناتومی سطح دندان تبعیت میکند و زوایای خاصی در آن تعبیهشده است. روی بعضی از براکتها هوک یا قلاب ((hook)) وجود دارد. هر براکت شیاری ((Slot)) دارد که سیم داخل آن قرار میگیرد.
برای اتصال براکتها به دندانها از یک نوع چسب خاص استفاده مینماییم. این چسب بهاندازه کافی قوی است تا بریس را در طول درمان حفظ نماید، اما در زمان اتمام درمان و برداشتن بریس چسب مشکلی ایجاد نمیکند.
جنس براکت
براکتهای ثابت همیشه فلزی((استنلس استیل، طلا و …)) نیستند. امروزه براکتهایی از جنس سرامیکی شفاف نیز وجود دارد که میتوان از آنها برای نوجوانان بالغ و بزرگسالان استفاده نمود که میخواهند درمان آنها کمتر جلبتوجه کند؛ زیرا این براکتها شفاف همرنگ دندانها میباشند و تقریباً نامرئی هستند.
انواع براکت ها
براکت معمولی
براکت معمولی یا فلزی رایجترین نوع آن است. این براکتها از فولاد ضدزنگ درجه بالا ساختهشدهاند. این بریسها فلزی امروز کوچکتر، راحتتر و محکمتر هستند.
مزایا
بسیار مؤثر – سریعترین روش صاف کردن دندان.
در هر بار مراجعه به ارتودنتیست میتوانید همراه با بریس معمولی از اورینگهای رنگی نیز استفاده کنید.
معایب
ظاهر فلزی و رنگ نقرهای آن ((http://www.drmashouf.com/treatment/techniques-appliances))
براکت سرامیکی
هدف از ساخت این براکتها، نزدیک بودن به رنگ دندان و دیده نشدن براکت است. به دلیل به آنها، براکت شفاف و براکت ارتودنسی نامرئی هم گفته میشود. براکت سرامیکی با توجه به موضوع زیبایی صورت در دوره درمان، میان بیماران بزرگسال از محبوبیت زیادی برخوردار میباشند.
اشکال براکت سرامیکی این است که آنها شکنندهتر هستند. چون اندازه براکت های سرامیکی بزرگتر است، ممکن است دندانهای پایین با دندانهای بالا در بستن دهان تداخل داشته باشد و این براکتها بشکنند.
باید توجه کرد که براکت سرامیکی اصطکاک بیشتری با سیم دارند که میتواند زمان درمان را کمی طولانیتر کند. از طرفی برداشتن این براکتها از روی دندان با دشواریهایی همراه است و این براکتها نسبت به براکتهای فلزی قیمت بالاتری دارند.
- مزایا:
کمتر جلبتوجه میکنند. سیم و فلز استفادهشده در براکتهای معمولی را میتوان از فاصله نزدیک تشخیص داد. - معایب:
- به دلیل کاهش بهرهوری زمان درمان میتواند طولانیتر باشد. ((http://www.drmashouf.com/treatment/techniques-appliances))
بریس پشت دندانی (لینگوال)
داشتن بریس همیشه بدین معنا نیست که شما باید لبخندی فلزی داشته باشید. در درمان ارتودنسی همچنین میتوان از بریس لینگوال((lingual bracket)) که به پشت دندانها متصل میشود، استفاده کرد.
بریس لینگوال قابلیت تنظیم و سفارشی شدن برای دندانهای و طرح درمان شما را دارد و برای هر بیماری براکت متناسب آن تولید میشود.
این وسایل مناسب برای بزرگسالانی است که ممکن است در مورد موضوع زیبایی صورت خود در دوره درمان با بریس فلزی نگران باشند.
مزایا
- براکت لینگوال در پشت دندانهای قرار داده میشود و تقریباً غیرقابلشناسایی است.
- براکت لینگوال به شما اجازه میدهد که ظاهر طبیعی خود را در طول مدت درمان حفظ کنید.
معایب
- 1-2 هفته طول میکشد تا زبانتان به این بریس عادت کند. ((http://www.drmashouf.com/treatment/techniques-appliances))
اینکاگنیتو
اینکاگنیتو ((™Incognito))، یکی از انواع مختلف بریسهای ارتودنسی پشت دندانی – لینگوال برای نوجوانان و بزرگسالان میباشد. اینکاگنیتو محصول تجاری شرکت 3M میباشد.((http://solutions.3m.com/wps/portal/3M/en_US/US-Incognito))
امروز اینکاگنیتو تنها بریس ارتودنسی 100٪ سفارشی موجود میباشد. ازآنجاکه هیچ دو نفری یکسان نیستند، هیچ دو مجموعه از اینکاگنیتو نیز یکسان نیستند.
بریس اینکاگنیتو در پشت دندانهای شما قرار میگیرد بهطوریکه هیچکس متوجه نمیشود که شما بریس دارید مگر اینکه خودتان به آنها بگویید. این بریس منحصربهفرد با استفاده از هنر و فنآوری و 100٪ سفارشی به شکل و وضعیت دندان شما ایجادشده است. جنس اینکاگنیتو از طلا میباشد.
براکتهای سلف لیگیت
روی براکتهای سلف لیگیت ((Self Ligating)) دریچهای تعبیهشده که باز و بسته میشود و سیم ارتودنسی به آن متصل می گردد. در این نوع براکتها دیگر به اورینگ یا لیگاچور برای بستن سیم نیازی نیست.
ازجمله مزایایی که برای این براکتها ذکرشده بهداشت بهتر و اصطکاک کمتر میباشد، ولی برتری آنها با شواهد علمی تأیید نشده است. جنس براکتهای دیمون می تواند فلزی یا سرامیکی باشد.
براکتهای سلف لیگیت انواع مختلفی دارند و در گذر زمان مدلهای مختلفی از آنها تولید شده اند و تکامل یافته اند، یکی از انواع رایج امروزی براکتهای سلف لیگیت سیستم دیمون (Damon) میباشد.
روند تکامل براکتهای سلف لیگیت در گذر زمان
در بخش زیر لیستی از برخی براکت های سلف لیگیت که در طول 80 سال گذشته طراحی شده است را مشاهده می کنید.
نام شرکت | نام براکت | سال تولید |
Russell Lock | Lock | 1935 |
Ormco | Edgelock | 1971 |
Forestadent | Mobil-Lock | 1980 |
Orec | SPEED | 1980 |
‘A’ Company | Activa | 1986 |
Adenta | Timelock | 1994 |
Ormco | Twinlock | 1998 |
Ormco | Damon 2 | 2000 |
GAC | In-Ovation | 2000 |
GAC | In-Ovation R | 2002 |
Adenta | Evolution LT | 2002 |
براکت دیمون
در روشهای سنتی با بستن سیم به براکت، اصطکاک فوقالعادهای بین براکت و سیم ایجاد میشود. دکتر دوایت دیمون یک روش جدید برای بستن سیم به براکت ابداع نمود که اجازه میدهد تا سیم آزادانه حرکت کند و اصطکاکی ایجاد ننماید.
در سیستم براکت دیمون((Damon))، اورینگ سنتی حذفشده است و مکانیزم کشویی جایگزین دسته سنتی براکت شده است. سیم را میتوان بدون نیاز به رابط در براکتهای دیمون وصل نمود. این پیشرفت سیستم براکت دیمون را بدون اصطکاک مینماید.
[aparat id=”3A7vZ”]
مزایای استفاده از یک سیستم بدون اصطکاک:
- نیاز به ویزیت کمتر تا 12 هفته
- قرار ملاقات کوتاهتر
- راحتی بیشتر برای استفادهکنندگان
- زمان کوتاهتر استفاده از بریس
- تحلیل ریشه کمتر
نیروهای و فشار کمتری در سیستم دیمون به عضلات صورت و زبان، استخوان و بافت در هنگام حرکت دندان وارد میگردد. فشار کمتر بدین معنی است که ناراحتی ناشی از بریس به حداقل میرسد و انواع بیشتری از مشکلات را میتوان با این سیستم درمان کرد.
براکت دیمون برای انواع مختلف از بیماران مفید میباشد. با براکت دیمون بیماران میتوانند از درمان سریعتر و راحتی بیشتر بهرهمند شوند. بیماران مبتلا به مشکلات پریودنتال (لثه) نیز ازآنجاکه براکتهای دیمون اصطکاک پایینتر دارند و نیروی کمتر به لثههای وارد میکنند میتوانند از آن بهره ببرند. ((http://www.drmashouf.com/treatment/techniques-appliances))
بند
بند ((Band)) حلقهای فلزی است که روی دندانهای مولر (آسیای بزرگ) نصب میگردد. بندها بهطور کامل اطراف دندان را میگیرند و روی آن قطعهای هست که سیم ارتودنسی داخل آن قرار میگیرد. بندها همچنین هوک یا قلابی هم برای کشهای ارتودنسی دارد.
تطابق بند با دندان بسیار مهم است چون شل شدن بند میتواند باعث پوسیدگی دندان زیرین شود. البته امروزه میزان استفاده از آنها کم شده و این وسایل با ابزارهای دیگری به نام تیوب جایگزین شده اند.
جداکننده
جداکننده ها((Separators)) حلقههای کوچک لاستیکی و یا فلزی هستند که بین دندانها قرار میگیرند. هدف آنها ایجاد فضای برای قرار دادن بند در دندانهای مولار (آسیا) است.
جداکنندهها 5-10 روز قبل از نصب بریس یا هر ابزار ارتودنسی ، بین دندانها قرار میگیرند و بعد از نصب باندها حذف خواهند شد. ((http://www.kbraces.com/types-of-appliances.php))
[aparat id=”8hiEM”]
سیم ارتودنسی
سیمی ارتودنسی یا (آرچ وایر) سیمی از جنس استنلس استیل است که معمولاً به شکل قوس دندانی ایده آل در براکتها قرارگرفته و نیروی لازم برای حرکت دادن دندانها را فراهم کرده یا دندانها را داخل قوس دندانی کنترل میکند.
اورینگ
اورینگ((O-ring)) حلقههای لاستیکی است که به براکت متصل میشود. وظیفه اصلی اورینگ یا بند ارتودنسی که بهاشتباه در میان عموم به کش ارتودنسی شهرت یافته اتصال سیم ارتودنسی به براکتها میباشد.
اورینگ ارتودنسی باید در هر جلسه تنظیم بریس، توسط ارتودنتیست تعویض گردد. شما در هر جلسه ملاقات با ارتودنتیست این امکان رادارید که رنگ اورینگ ارتودنسی خود را تغییر دهد.
لیگاچور
سیم ظریف و نرمی است که برای بستن براکتها به سیم یا به یکدیگر استفاده میشود.
الاستیک یا کش ارتودنسی
الاستیک((Elastic)) که برخی با نام باند لاستیکی ((Rubber Band)) نیز میشناسند، درواقع کشهای لاستیکی هستند که در مرحله مناسب درمان ارتودنسی برای اعمال فشار و نیرو بر دندانها استفاده میشوند. هدف الاستیک حرکت دادن دندانها، هدایت قوسهای دندانی به موقعیت موردنظر و اصلاح جفت شدن دندانها است.
الاستیک دندانها را در جهتی حرکت میدهد که بریس بهتنهایی نمیتواند انجام دهد. ارتودنتیست به شما خواهد گفت که آیا نیاز به کش ارتودنسی دارید یا خیر.
فنر
فنر((Coil spring)) اغلب برای باز کردن و گاهی برای حفظ فضای بین دندانها استفاده میشود.
فورسوس اسپرینگ
فورسوس اسپرینگ((Forsus Springs)) در موارد اورجت (دندانهای بالایی بسیار جلو از دندانهای پایینی باشند) استفاده میشوند. آنها تقریباً همان اثر باندهای لاستیکی را دارند و بیشتر زمانی استفاده میشوند که بیماران از استفاده باند لاستیک و/ یا هدگیر ناتوان میباشد.
ابزار فورسوس اسپرینگ درواقع فنری است که در سطح داخلی گونه قرار میگیرد و به براکت متصل میشود تا فک بالا یا پایین به سمت جایگاه مناسب حرکت کند. فورسوس اسپرینگ را همراه با بریس بالا و پایین استفاده میکنیم.
مینی اسکرو
ابزار تکیهگاه موقت((Temporary Anchorage Device – TAD)) و یا مینی اسکرو / ایمپلنت ((Mini screw-implant)) عبارت است از پیچ کوچک تیتانیومی که در درمانهای ارتودنسی برای کمک به حرکت سریعتر دندان استفاده میشود. کارکرد اصلی مینی اسکرو ایجاد تکیهگاه موقت در درمانهای ارتودنسی است. مینی اسکرو یا TAD امروزه در فرایند درمان، بسیار به کمک می آید.(( http://newparkortho.com/temporary-anchorage-devices))
[aparat id=”ogAUT”]
روش نگهداری بریس ثابت
در طول درمان ارتودنسی، بهداشت دهان و دندان، ازجمله مسواک زدن و نخ دندان، بسیار بسیار مهم است. بریس متصل به دندان مکان بیشتری برای جمع شدن ذرات غذا و پلاک فراهم میکند. این خردههای مواد غذایی و پلاکهای دندانی بهراحتی با مسواک زدن کامل و مناسب و نخ دندان حذف میشوند.
بدون بهداشت مناسب، بیمار در معرض خطر دکلسیفیکیشن((decalcification)) (علامتهای سفید) بر روی دندان، پوسیدگی دندانها، التهاب و رشد بیشازحد بافت لثه میگردد.
لطفاً هر روز، با تکان دادن آرام براکتها بررسی کنید که هیچکدام از آنها شل نشده باشند (معمولاً وقتیکه شبها دندانهای خود را مسواک میزنید این کار را انجام دهید).
اگر سیم و یا براکتی شل شده است، نگران نشوید. لطفاً با ما تماس بگیرید تا ترتیبات لازم را برای تنظیم و یا تعمیر آن انجام دهیم. اگر قطعهای از بریس شما درآمده است. آن را نگهدارید و همراه خود به مطب بیاورید.
روشهای درمان ارتودنسی متحرک
در روشهای متحرک، از بسیاری ابزارها مانند اینویزیلاین ((®Invisalign)) و دیگر الاینرهای پلاستیکی شفاف، پلیت ها، هدگیر، وسایل گسترشدهنده و غیره برای حرکت دندانها و استخوان فک ممکن است استفاده شود. در این بخش ما به بررسی ابزارهای درمان متحرک میپردازیم.
پلاک متحرک
برای درمانهای سادهتر ارتودنسی میتوان از یک پلاک متحرک استفاده نمود. الاینرهای و پلاکهای متحرک انواعی هستند که بیمار میتواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند؛ البته خارج نمودن محدود به زمانهای کوتاهی مانند زمان غذا خوردن یا مسواک زدن است.
پلاکهای نامرئی
پلاکهای نامرئی، الاینرهای((Aligners)) پلاستیکی سخت ولی شفاف هستند که برای تصحیح مکان دندان استفاده میشود. این الاینر ها جایگزین درمان سنتی ارتودنسی توسط بریس برای بزرگسالان هستند. الاینرها دندانها را به همان روش ثابت البته بدون سیم و براکت حرکت میدهند.
یکی از معروفترین انواع پلاکهای نامرئی اینویزیلاین است.
اینویزیلاین
سیستم اصلاح فرم و موقعیت دندانی یا اینویزیلاین ((®Invisalign)) متشکل از مجموعه ای از پلاکهای شفاف سفارشی برای حرکت دندانها در بازههای کوچک است.
سیستم درمانی اینویزیلاین در سال 1999 توسط الاین تکنولوژی((Align Technology))، یک شرکت هایتک واقع در سانتا کلارا امریکا توسعه دادهشده است.
در سیستم درمان با اینویزیلاین دندانهای شما بدون نیاز به سیم و براکت و فقط با استفاده از یک سری ابزار شفاف و سفارشی متحرک به نام الاینر مرتب میشود.
نحوه کار اینویزیلاین بدین صورت است که بعد از اسکن دندانهای شما توسط ارتودنتیست، طرح درمان مورد نظر توسط شبیهسازی کامپیوتری به صورت تعدادی الاینر دندانی شفاف تولید میشود تا بهتدریج دندانها را حرکت دهند.
بیمار باید به مدت چند هفته از هر الاینر استفاده نماید تا دندانها به آرامی به جایگاه مناسب حرکت کنند تا بتواند در ادامه درمان از الاینر بعدی استفاده نماید. این سیستم درمانی تقریباً غیرقابل تشخیص است و بهسختی کسی متوجه خواهد شد که شما در حال ارتودنسی دندانهای خود هستید.
[aparat id=”zYxgX”]
این سیستم مخصوص برخی بیماران بزرگسال و با مشکلات ساده ارتودنسی است. برای بررسی اینکه آیا شما میتوانید از سیستم درمانی اینویزیلاین استفاده کنید با ما تماس بگیرید.
مزایا
- عملاً نامرئی
- راحت
- جدید، فنآوری هیجانانگیز
- جدایی دندانها ممکن است برای بیماران مبتلا به مشکلات TMJ سودمند باشد.
معایب
- برای کودکان در حال رشد و مشکلات شدید ارتودنسی قابلاجرا نیست.
- تا حدودی آزمایشی بوده و هنوز سابقه کاملی از درمانهای تکمیلشده وجود ندارد. ((http://www.drmashouf.com/treatment/techniques-appliances))